Recenzja książki: Dwa królestwa. Jedna krew

Recenzuje: Adrianna Michalewska

Przeglądając półki z powieściami historycznymi, często trafiamy na historie z domu Jagiellonów, równie często – z czasów pierwszych Piastów, rzadziej – z okresu Wazów. Polska literatura obfituje w dobrą i bardzo dobrą prozę historyczną. W każdym chyba polskim domu znajdziemy tom autorstwa Pawła Jasienicy, Karola Bunscha, Antoniego Gołubiewa, o Józefie Ignacym Kraszewskim czy Henryku Sienkiewiczu nie wspominając albo nowsze powieści autorstwa Elżbiety Cherezińskiej, Jacka Komudy i Magdaleny Niedźwiedzkiej. Renata Czarnecka dała się poznać polskim czytelnikom jako autorka powieści historycznych z okresu panowania Zygmunta Starego i Zygmunta Augusta, a jej książki ukazały świat problemów, z jakimi borykały się najpotężniejsze rody Europy doby renesansu.

W dylogii Dwa królestwa, jedna krew autorka przenosi czytelników na początek XIV wieku, gdy Elżbieta Łokietkówna, siostra Kazimierza Wielkiego, rusza na Węgry, aby poślubić Karola Roberta Andegaweńskiego. Młoda królewna jeszcze nie wie, że z jej marzeń o życiu w czystości nie pozostanie nic. W zamian los obdaruje ją potężną władzą. Rządzący olbrzymim obszarem Karol, spokrewniony z neapolitańskimi Andegawenami, śni o potędze swego rodu. Wedle prawa, tron w Neapolu ma przypaść w przyszłości jego synowi. Gdy sześcioletni Andrzej, syn Karola i Elżbiety rusza do Italii, królowa przeczuwa, że ten niepozorny chłopiec stanie się osią wydarzeń, które wciągną w wojnę Węgry, papieża i Królestwo Neapolu.

Autorka buduje intrygę na zestawieniu walki o władzę, po którą sięgają dwie kobiety. Jedna z nich – Piastówna, Elżbieta, kobieta pobożna i mściwa, postawi świat na głowie, aby ukarać wiarołomną i rozpustną Joannę I, królową Neapolu i żonę jej syna. Dumna Joanna nie zamierza pokornie znosić ani narzuconego jej męża, ani pogróżek ze strony jego rodziny. Otoczona wieloma kochankami i krewnymi, którzy na równi z nią pragną władzy, nie waha się przed morderstwem. Wydarzenie to przyniesie dramatyczne konsekwencje, w wyniku których Joanna stanie przed widmem utraty wszystkiego, co jest jej bliskie.

W tle śmiertelnego zwarcia Elżbiety i Joanny pojawiają się inne silne bohaterki. To dwie stryjeczne babki Joanny: Katarzyna II de Valois, tytularna cesarzowa Konstantynopola i Agnieszka Perigord. Walczące ze sobą o przywileje i o możliwość osadzenia na tronie jednego z ich synów kobiety są doskonałym przykładem zakulisowych działań dworskich, gdzie trucizna, obmowa i przekupstwo stały się powszechnymi sposobami sprawowania władzy.

Renata Czarnecka powoli buduje napięcie, prowadzi czytelnika od 1320 roku aż do procesu w pałacu papieży w Awinionie, gdzie Joanna musi przekonać Klemensa VI o swojej niewinności. Tymczasem za nią jest spalony i splądrowany Neapol, nad którym dodatkowo wisi widmo zarazy. Autorka zręcznie odwzorowuje obyczaje panujące na średniowiecznych dworach Europy. Porusza kwestię zależności od papieża, wszelkie polityczne działania, w wyniku których książęta zasiadali na królewskich tronach, a także hierarchię, która kazała Elżbiecie Łokietkównie skazać nieszczęsną Klarę Zach, ofiarę miłostki Kazimierza Wielkiego, na straszliwy los obcięcia nosa, warg i włóczenie po królestwie w klatce niczym kuriozalne widowisko, a całą jej rodzinę – na tortury i śmierć.

Czarnecka przywołuje specyficzne pojmowanie religijności czasów średniowiecza, gdy majestat władzy wybaczał wiele zbrodni, gdy fundowanie kościołów zmazywało ludzkie winy, a krzywda ludzka, jeśli nie dotyczyła koronowanej głowy, pozostawała często bez zadośćuczynienia. Oprócz religijności autorka opisuje także świeckie obyczaje, zaprasza nas do zamkowych kuchni i uchyla wieka królewskich skrzyń i szkatuł. Na korytarzach neapolitańskich zamków spotykamy medyków i astrologów, którzy decydują o zdrowiu i przyszłości bohaterów powieści.

Pozostawiamy Joannę po wyroku papieża. Czy wróci do Neapolu? Czy uda jej się osiągnąć porozumienie z krewnymi z Węgier? Czekamy na dalsze losy, w których do walki staną mściwi królowie i nie mniej okrutne królowe.

Bardzo polecam.

Tagi: historyczne