Recenzja książki: Dawca

Bohaterką powieści jest Abby DiMatteo, młoda absolwentka medycyny, stażystka w szpitalu Bayside, który szczyci się jedną z najlepszych ekip transplantologów. Bystra, pracowita dziewczyna zyskuje aprobatę szpitalnej elity, tym samym dostając niesamowitą szansę zrobienia kariery na oddziale transplantologii. Wspiera ją Mark, jej partner, a przy tym jeden z filarów elitarnej grupy lekarzy, dokonujących przeszczepów ludzkich organów. To wsparcie bardzo się Abby przyda, bo już na początku wszystko idzie nie tak.

 

Na przeszczep serca czeka nastolatek. Chłopak ma kochającą rodzinę, coraz słabszy organizm i mnóstwo planów na życie, które lada moment może się zakończyć. Ma jednak też szczęście. Do jednego ze szpitali trafia pacjent, który wydaje się idealnym dawcą narządu. I gdy już niemal wszystko jest ustalone, a lekarze przeprowadzają ostatnie testy, z problemami mięśnia sercowego do szpitala trafia Nina Voss, żona wpływowego milionera. Jej również potrzebny jest przeszczep. I choć według wszelkich zasad pierwszeństwo ma ciężko chory, trzykrotnie znajdujący się w stanie zagrożenia życia nastolatek, serce ma powędrować do pani Voss. Taką decyzję podjął zespół transplantologów i nie ma od niej odwołania.

 

Szok i niedowierzanie - tak można opisać pierwszą reakcję Abby. Nie potrafi zrozumieć tego, że zespół wybitnych specjalistów zdecydował, by serce przeznaczone dla Joshuy powędrowało do kogoś "spoza kolejki" tylko dlatego, że ten ktoś jest małżonką bogacza z ogromnymi znajomościami i równie wielkimi wpływami. Nie ma jednak czasu na myślenie. Chłopiec jest w stanie krytycznym. Lekarze walczą o jego życie. Migotanie komór. Serce Joshuy sygnalizowało, że już długo nie wytrzyma. Cudem udaje się odratować nastolatka, a Abby wraz z Vivian Chao, ordynatorką oddziału chirurgicznego, podejmują błyskawiczną i brzemienną w skutkach decyzję. Decydują się przewieźć pacjenta do innego szpitala, gdzie - mimo decyzji transplantologów z Bayside - ma zostać dokonany przeszczep serca. 

 

Joshua żyje. Mąż Niny szaleje ze wściekłości. Vivian musi odejść z pracy. Abby ściąga na siebie kłopoty, o jakich jej się nawet nie śniło. A Nina... Dla Niny błyskawicznie pojawia się nowe serce. Najwyraźniej sporo wolnych serc czeka w okolicy na nowych właścicieli.

 

W tym samym czasie przez Atlantyk płynie frachtowiec, a na nim kilkunastu rosyjskich chłopców, którzy wyruszają do Ameryki, święcie wierząc, że czekają tam na nich rodziny, gotowe ich adoptować i zapewnić im lepsze życie...

 

Akcja Dawcy bardzo szybko nabiera tempa. Od pierwszych stron wiele się dzieje, a czytelnik nie ma nawet chwili na zaczerpnięcie oddechu. Podobnie zresztą, jak bohaterowie książki. Abby nie ma pojęcia, w co się pakuje, podejmując słuszną w jej mniemaniu decyzję o ratowaniu chłopca. Od tej chwili jej świat zacznie się walić w gruzy. Groźby, pozwy, poczucie wyobcowania i przeczucie, że za jej plecami dzieje się coś przerażającego i nieludzkiego - oto nowe punkty w życiu stażystki. Gdy w pewnym momencie kobieta dojdzie do wniosku, że ma już niewiele do stracenia, zaczyna węszyć, ujawniając zaskakujące i przerażające fakty.

Tess Gerritsen nie stroni od trudnych tematów. W Autopsji poruszyła temat handlu kobietami i zmuszania ich do prostytucji. W Dawcy skupia się na czarnym rynku narządów do przeszczepów. Obie powieści łączy coś jeszcze. Ofiary nielegalnych procederów to mieszkańcy dawnego bloku wschodniego, którym Ameryka jawi się jako kraj perspektyw i dobrobytu. Za podszyte naiwnością marzenia płacą oni najwyższą stawkę.

Zapotrzebowanie na narządy ludzkie rośnie, a tym samym wzrasta też liczba osób padających ofiarą nielegalnych zabiegów. Są ludzie, którzy dobrowolnie sprzedają nerkę czy płat wątroby, traktując to jako źródło szybkiego zysku. Wielu ludzi wprost ogłasza chęć takiej sprzedaży w Internecie. W Chinach narządy pozyskuje się od więźniów skazanych na śmierć. Dawców jest jednak wciąż mniej niż biorców, a wymóg zgodności co do wielu czynników biologicznych dodatkowo utrudnia pozyskanie organów dla konkretnej osoby. Brak narządów to prawdziwy problem. Tysiące ludzi potrzebują nowego serca, a liczba dawców jest ograniczona. Są ludzie, których stać - finansowo i moralnie - na to, by ratować życie swoje czy bliskich za wszelką cenę. W tym momencie na scenę wkraczają bezwzględni przestępcy, skorumpowani lekarze i urzędnicy. Ktoś traci życie, by mógł przeżyć kto inny.

Tess Gerritsen, z wykształcenia lekarka, stworzyła powieść, która wciąga, przeraża i zmusza do myślenia. Jej wiedza medyczna czyni tę opowieść dużo bardziej wiarygodną. Wkraczając na salę operacyjną, mamy świadomość tego, że wszelkie opisy nie są jedynie wyobrażeniem autora popartym wiedzą zaczerpniętą z Chirurgów czy Dr House'a. Gerritsen wie, o czym pisze i potrafi stworzyć wiarygodne tło, ciekawych bohaterów i wartką akcję, a przy tym poruszyć tematy, o których nie wolno milczeć.