Recenzja książki: Wojna. Krótka historia

Recenzuje: Danuta Szelejewska

Bez względu na charakter ideologiczny, wojna zawsze będzie okrucieństwem. W serii Sekrety historii ukazała się książka Wojna. Krótka historia, w której autor – rozpatrując naturę wojny, podejścia analityczne i punkty zwrotne – odkrywa mroczne tajemnice tych okresów historii, o których absolutnie nie wolno zapomnieć.

Sięgając korzeni konfliktów, Jeremy Black przenosi czytelnika do prastarego świata grup osiadłych oraz zbieracko-łowieckich, gdzie celem starć – najpierw ze zwierzętami a później ludzi między sobą – było poszukiwanie pokarmu i schronienia, zabezpieczanie terytoriów, zdobywanie niewolników oraz włączanie pokonanych do plemion. Analizując życie wczesnych państw, za czynniki prowadzące do wybuchu konfliktów uznaje honor, praktyki rytualne, a także doskonalenie broni, stylów walki i technik budowy warownych siedzib. Przytacza fakty dotyczące wojen w Egipcie, Asyrii i Persji, sięga wczesnych konfliktów w Chinach, podąża do Grecji, Macedonii, Indii oraz Rzymu, analizując przy okazji przyczyny upadku Cesarstwa Rzymskiego. Nie szczędzi danych dotyczących wojen toczonych w Amerykach, w Afryce, Australazji i Oceanii, a muzułmańskim inwazjom przeciwstawia chrześcijańskie wyprawy krzyżowe. Analizując przebieg wojen napoleońskich oraz ekspansję sił europejskich na całym globie, prowadzi czytelników przez dwie wojny światowe i zimną wojnę do konfliktów w dzisiejszym świecie (starcia wewnątrz państw i między mocarstwami).

Szczegółowa treść publikacji Wydawnictwa RM obfituje w daty, nazwiska, dynastie, stopnie wojskowe, tytuły, liczby, opisy bitew, strategicznych zadań oraz zachowań, uzasadnienia decyzji, finezyjnie przeprowadzane akcje. Nie brak szczegółów dotyczących rodzajów uzbrojenia, technik walki, taktyk militarnych, strategii operacyjnych, interwencji politycznych. Jeremy Black, zwracając uwagę na społeczne i kulturowe aspekty konfliktów, skupiając się na przyczynach i skutkach, spisując dziejowe uwagi, przytaczając koncepcje oraz obalając mity, posiłkuje się stanowiskiem historyków, taktyków, archeologów, kartografów, polityków, kulturoznawców, religioznawców oraz specjalistów z dziedziny inżynierii wojskowej (osobny rozdział poświęcony został Teoretykom historii wojskowości). W wielu miejscach tekstu zastosowano wcięcia, niektóre rozdziały poprzedzono cytatami wprowadzającymi. Pomocą służą przypisy (wyjaśniające i bibliograficzne).

Po książkę Wojna. Krótka historia z chęcią sięgną zainteresowani historyczną tematyką szeroko pojętych konfliktów, dla których drobiazgowość przekazu nie będzie żadną przeszkodą.