Recenzja książki: Poszukiwana

Recenzuje: Damian Kopeć

Każde wielkie dzieło wymaga poświęceń

Powrót do przeszłości - to proponują nam na ogół kryminały retro. Nie zawsze do przeszłości faktycznej, historycznej, na ogół do takiej, jaką sobie wyobraża autor książki. Poszukiwana Małgorzaty Kochanowicz jest przeniesieniem się do Krakowa roku 1904. Główny bohater powieści, Witold Korczyński, jest detektywem, prywatnym detektywem-amatorem. Lubi swoje zajęcie. Jest dość typowym przedstawicielem tego fachu, dźwiga na ramionach brzemię mnóstwa literacko bardzo atrakcyjnych nałogów. Zaliczają się do nich: alkohol, kobiety, hazard, życie w długach. Uzupełniają je liczne wady, które wzbogacają osobowość Korczyńskiego. Jest niesłowny, ulega emocjom, liczy na łut szczęścia, żyje z dnia na dzień. Zadziwiające jest, że w literaturze głównie takie postaci - postaci z problemami - są w stanie skutecznie rozwiązywać problemy innych. Są jak lekarze, którzy nie potrafią pomóc samym sobie, za to świetnie pomagają bliźnim. Podziw musi budzić to, że osoby często przeżywające solidnego kaca potrafią zawsze logicznie i efektywnie myśleć. Przeciętny zatruty alkoholem człowiek myśli tylko o tym, by jakoś dotrwać do kolejnego dnia. Korczyński ma, oczywiście, obowiązkowe w tym zawodzie problemy finansowe. W związku z tym bierze sprawy, które mogą pomóc mu w codziennych tarapatach. Jedną z nich jest zlecenie od znanego przemysłowca i filantropa, Stanisława Wereszyńskiego. Poszukuje on swojej zaginionej żony, Anny, lecz nie życzy sobie, by detektyw porządnie analizował ich życie, przeszłość. Ma odnaleźć Annę, nie zagłębiając się nadto w temat. Sprawa nie jest zatem łatwa, świadkowie wolą milczeć, nie chcąc narażać się pewnemu siebie biznesmenowi, który nie lubi, gdy się nie postępuje zgodnie z jego wolą. Dla osiągnięcia celu nie boi się on zastraszać, stosować przemocy czy szantażować.. Korczyński jest zaintrygowany i, nie bacząc na zleceniodawcę, próbuje rozwikłać łamigłówkę. Ryzykując własnym zdrowiem i życiem.

Korczyński jest samotnikiem, osobą mającą własne tajemnice. Choć nie ma łatwego charakteru, jest interesowny i humorzasty, to przyjaciele bez trudu tolerują jego zachowanie i z wielką chęcią są na każde jego skinienie. Ma nieformalny układ z inspektorem policji Kuszem. Jak wszystko w jego życiu nie jest to coś prostego. Skomplikowane są też jego stosunki z gosposią Jadwigą, z kobietami takimi jak piękna szlachcianka, Emilia Hornowska. Nawet rzezimieszki darzą go zupełnie niezrozumiałą estymą. Los mu sprzyja i z opałów wychodzi obronną ręką.

Irytujące jest to, że kiedy pojawia się nowa postać, to wraz z imieniem i nazwiskiem. Jest nam przedstawiana, poznajemy jej wygląd jak w czasie oficjalnej prezentacji. Przykładowo: Na progu stał żandarm Teodor Maner; Ubrany w liberię portier, Zenon Teodorczyk(...); Przed szóstą Witold Korczyński, szczupły mężczyzna o lekko siwiejących włosach(...).

Wielką zaletą powieści są opisy Krakowa (i okolic) początków XX wieku, które tworzą tło wydarzeń. Inną - obserwacje obyczajowe i kilka splatających się ze sobą wątków, w tym ten dotyczący nawiedzonego lekarza-badacza z wielką dziejową misją. Małgorzata Kochanowicz potrafi pisać tak, że jesteśmy ciekawi, dokąd zmierza fabuła. Postaci są zarysowane mocnymi uderzeniami w klawiaturę, wyraziste i barwne. Czasami mało ważne osoby są jednak wprowadzane w zbyt „mocny” sposób jak na chwilowe tylko urozmaicenie. Autorka na szczęście nie sili się na niepotrzebną szeroką stylizację językową, dzięki czemu książkę czyta się lekko i szybko. Główny bohater, co powoduje pewien dysonans, zarazem intryguje, jak i irytuje. Podobać się może okładka książki, klimatyczna, skupiająca wzrok. Poszukiwana robi jednak wrażenie nieco niedopracowanej. Początek jest ciekawy i wart uwagi, rozwinięcie i zakończenie już trochę słabsze. Można książkę tę polecić mniej wymagającym wielbicielom powieści retro, dla których wędrowanie ścieżkami przeszłości jest ważniejsze niż rozkoszowanie się precyzyjnie skonstruowaną fabułą powieści kryminalnej.