Recenzja książki: Jedna sroka smutek wróży
Recenzuje: Magdalena Galiczek-Krempa
Życie rzadko bywa usłane różami. Zdecydowanie częściej przypomina pasmo problemów, kłopotów i codziennych zmagań z rzeczywistością. Doświadcza tego Magpie, bohaterka książki Katriny Leno Jedna sroka smutek wróży, która stwarza alternatywny świat ze swojego bólu, gniewu, strachu i samotności.
Życie Magpie rozsypało się sześć miesięcy przed opisanym w powieści wydarzeniami. A złożyło się na to kilka kluczowych spraw. Po pierwsze, Magpie przyłapała swojego ojca i siostrę mamy razem w łóżku. Po drugie, mama Magpie znowu zaczęła pić. Po trzecie, starsza siostra Magpie, Eryn, nie mogąc wytrzymać sytuacji w domu, postanowiła wyprowadzić się do akademika. Po czwarte, pewna bardzo nieprzyjemna sytuacja na tle seksualnym wykluczyła Magpie z grona fajnych i popularnych uczniów. Kumulacja trudnych doświadczeń i brak wsparcia ze strony najbliższych sprawiają, że Magpie musi sama radzić sobie z rzeczywistością. A rzeczywistość, co tu dużo mówić, po prostu przerasta szesnastolatkę. Życie w miasteczku Dalej rodzi w Magpie ból. Dziewczyna stwarza więc świat, który jest lepszą wersją Dalej, a który sama nazywa Niedaleko. Świat, w którym wszystko rozgrywa się na zasadach Magpie. Świat, który Magpie kontroluje. Niedaleko współegzystuje z Dalej. Magpie przenosi się do niego przez starą ogrodową szopę, ale później odkrywa, że to nie jedyne przejście do lepszego świata.
Motyw alternatywnego świata nie jest w książkach czymś nowym. Doskonale sprawdza się w powieściach fantasy czy science fiction, ale równie dobrze wypada w książkach grozy. Jedna sroka smutek wróży przypomina prozę Stephena Kinga, jednak w zdecydowanie lżejszej odsłonie. Owszem, w książce Katriny Leno poleje się trochę krwi, pojawią się nawet potwory, ale powieść przypadnie do gustu także czytelnikom o słabszych nerwach.
Podobnie jak to bywa u Kinga, Katrina Leno rewelacyjnie portretuje bohaterów i panujące w miasteczku zwyczaje. Groza i napięcie mają swe źródło nie w potworach i we krwi, ale w emocjach kumulujących się w bohaterach. Alkoholowy nałóg matki, która prawie zapija się na śmierć, zapuszczony i zapleśniały od wymiocin dom, wykluczenie i szkolne docinki potęgują gniew zaniedbanej nastolatki, żywiącej się od sześciu miesięcy makaronem z serem nad kuchennym zlewem. Te same elementy sprawiają także, że napięcie w powieści nieustannie rośnie, prowadząc do burzliwego finału.
Dodatkowym „smaczkiem" w powieści jest motyw sroki, od której zaczerpnięte jest przezwisko, jakie przypadło głównej bohaterce (magpie z angielskiego to właśnie „sroka"). Tytuł powieści i tytuły kolejnych rozdziałów zaczerpnięte zostały z dziecięcego wierszyka, w którym występuje sroka. Wierszyk, dziecięca wyliczanka, jest dość niepokojący, i współtworzy atmosferę podczas lektury powieści Katriny Leno.
Na marginesie fabuły autorka zdaje się szukać odpowiedzi na pytanie, co popycha młodych ludzi do strasznych, nieodwracalnych czynów. Czy jest to tylko impuls, reakcja na zadaną przez kogoś krzywdę? Czy jest to długotrwały proces, na który składa się seria trudnych doświadczeń, których nie da się już przepracować? Czy jest szansa, by zapobiec takim tragediom? Czy można pomóc młodym ludziom, którzy gdzieś zatracili sens i cel w życiu?
Jedna sroka smutek wróży to powieść bardzo obrazowa, plastyczna. To książka, w której jawa przenika się ze światem wyobrażonym. To historia w gruncie rzeczy nieprawdopodobna, ale dzięki swojemu przerysowaniu i metaforom jeszcze bardziej przerażająca. Książka Katriny Leno, choć zupełnie nie zapowiada tego pasteloworóżowa okładka, okazuje się lekturą wstrząsającą, pozostawiając czytelnika z wieloma ważnymi pytaniami, na które sam będzie musiał poszukać odpowiedzi.
