Michał Witkowski z Nagrodą Nike czytelników 2024

Czytelnicy wybrali swojego laureata Nagrody Nike – jest nim autor Lubiewa, Michał Witkowski. Do tegorocznej Nagrody Nike nominowany został za opublikowaną we wrześniu 2023 r. Wiara. Autobiografia.

W nadchodzącą niedzielę w Warszawie odbędzie się finał tegorocznej edycji jednej z najważniejszych polskich nagród literackich – Nagrody Nike. Inspirowana brytyjskim Bookerem, polska nagroda od 1997 roku honoruje wybranego twórcę lub twórczynię za opublikowaną w ciągu ostatnich 12 miesięcy publikację. Od początku istnienia Nike przyznawana jest także nagroda czytelników „Gazety Wyborczej” – współorganizatora konkurs. Tego roku „Nike czytelników” trafi do Michała Witkowskiego.

Michał Witkowski z Nike Czytelników 2024

Michał Witkowski jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych, ale przy tym najbardziej kontrowersyjnych nazwisk twórców współczesnej polskiej literatury. Debiutował w 1997 roku tomem Zgorszeni wstają od stołów, choć sam swój początek literackiej kariery datuje dopiero cztery lata później – od publikacji zbiorku opowiadań Copyright. Najgłośniejszą książką w jego dorobku pozostaje jednak trzeci tytuł – Lubiewo, wydane w 2005 roku i od tego czasu wielokrotnie wznawiane, ale także wielokrotnie prze-rabiane i prze-pracowywane przez autora. Do równie istotnych powieści należą także wydana w 2009 roku Margot oraz pochodzący z 2011 roku Drwal.

W 2023 roku – po niemal ośmioletniej przerwie – Witkowski powrócił z Wiarą. Autobiografią wydaną nakładem Wydawnictwa Znak. To właśnie za tę książkę w 2024 roku otrzymał nominację do „Nike”. To zresztą nie pierwszy raz, kiedy Witkowski dostrzeżony zostaje przez kapitułę konkursu: w 2006 trafił do finału Nike za Lubiewo, nominacje otrzymywał także w 2007 r. za Fototapetę, w 2012 za wspomnianego już Drwala oraz w 2018 za Wymazane.

– Za ten niezwykle osobny głos pokochali Witkowskiego czytelnicy i nagrodzili pierwszy tom jego "Autobiografii" Nike Czytelników – pisze w artykule  „Gazety Wyborczej” Wojciech Szot.

„Wiara. Autobiografia” Michała Witkowskiego uhonorowana Nike Czytelników 2024

Ale nagrodzona przez czytelników Wiara wywołała burzę i nie wszyscy pokochali „osobny głos” Witkowskiego. W kwietniu tego roku na łamach „Wyborczej” ukazał się tekst Krzysztofa Siwczyka, który w 2024 roku przewodniczy kapitule jury Nike. W artykule „Był obiecującym młodym naukowcem, stał się mistrzem celebryckiego kiczu” Siwczyk pisze:

– Czytałem konfesje Witkowskiego w zachwycie i obrzydzeniu, bowiem pierwszy tom  „Autobiografii" zachwyca pryncypialnym oddaniem realiów życia dziecka zwłaszcza w latach 80., by jednocześnie brzydzić uniformizacją tego życia.

Krytyk dodaje jednak, że Wiara to książka „męcząco narcystyczna”, choć przy tym „ważna na trzy sposoby: jako kompendium duchologiczne „eightisów", jako popis gęstej polszczyzny[…] i jako (wybaczcie mi patos) świadectwo przemieszczenia pozycji pisarza w trzech dekadach polskiej demokracji”.

Z kolei Jarosław Czechowicz, polonista, pisarz i niezależny recenzent, w swojej recenzji książki Michała Witkowskie zauważał, że to historia, która „stoi w opozycji do przemijania. Jest kroniką czynów i przemyśleń, które dojrzały mężczyzna, twórca, zabiera ze sobą w życiową drogę, a teraz uważa za na tyle istotne, iż należy o nich napisać”.

Finał Nagrody w niedzielę

Finałowa Gala Nagrody Nike odbędzie się w nadchodzącą niedzielę, 6 października 2024 roku w Warszawie. Podczas niej laureat czytelników otrzyma pamiątkową statuetkę oraz nagrodę finansową. W niedzielny wieczór poznamy też nazwisko laureata lub laureatki jury Nagrody. Przypomnijmy, że poza Witkowskim, do finału trafili: Marzanna B. Kielar, Urszula Kozioł, Małgorzata Lebda, Cezary Łazarewicz, Piotr Paziński oraz Andrzej Sosnowski.

Galę oglądać będzie można na antenie TVP 2 i TVP Kultura.