Straszny dziadunio
Maria Rodziewiczówna

Pan Polikarp, tytułowy dziadunio, obraził się na nowonarodzonego wnuka, bo synowa zamiast dać mu litewskie imię wymagane przez dziadka nazwała dziecko imieniem Hieronim. Obrażony w swej dumie od tej pory wnuka nie zauważał i nie pomagał materialnie jego matce, owdowiałej wskutek wypadku na polowaniu jeszcze przed narodzinami dziecka. Matka wpoiła chłopcu zasady moralne i kult pracy, a umierając przedwcześnie zostawiła przekazała mu, aby zawsze był dobrym. Jako młody student Hieronim ratuje podczas powodzi małą Bronię. Kiedy dowiaduje sie, ze dziewczynka jest sierotą, razem z przyjacielem biorą ją pod swoje skrzydła. Żyją ubogo, ale szczęśliwie. Do czasu, gdy Bronia znika. Obaj szukają jej w mroźną noc, przez co Żabba ma pierwszy krwotok. Stan jego pogarsza się z kazdym dniem. Hieronim oszczędza na własnym wyżywieniu, porzuca nawet naukę, aby tylko ratować przyjaciela. Niestety, wyjazd na kurację nie przynosi efektów, Żabba umiera. Hieronim z wielką żałobą w sercu kończy studia i w koncu zostaje inżynierem, ciezko pracującym przy budowie mostów dla kolei. Ale tu znów zostaje posądzony o kradzież pieniędzy. Załamany sięga po rewolwer.. W ostatniej chwili powstrzymuje go dziadek, który jak wychodzi na jaw, cały czas miał go na oku. Ot, chciał chłopaka wyprowadzić na porządnego człowieka. Polikarp także uprowadził przed laty Bronkę, wykształcił ją i teraz połączy ją na powrót z Hieronimem.