Poślij chociaż słowo. Opowieść o miłości i przetrwaniu w Gułagu
Orlando Figes

,,Poślij chociaż słowo..." to - oparta o obszerną, prywatną korespondencję - opowieść o parze młodych ludzi, którzy czekają aż jedno z nich opuści Gułag. Nie ma tu wielkich słów, nie ma przysiąg, zapewnień, szumnych deklaracji czy potężnych namiętności. Jest prostota, pragmatyzm, bezdyskusyjne i niezłomne oczekiwanie oraz powtarzająca się każdego dnia, godna prawdziwego podziwu, odwaga. Czytałam ten tekst powoli, gdyż mimo jego lapidarności i ,,twardości" (a może właśnie dzięki niej) ładunek emocjonalny niektórych fragmentów był trudny do udźwignięcia. Nie trzeba metaforyzacji, nie trzeba literackiego krzyku, by poruszyć w czytelniku każdy nerw. Gdyby ktoś na podstawie tej relacji usiłował zdefiniować miłość, musiałby najprawdopodobniej ująć ją w dwa słowa: odwaga i cierpliwość. Nie będę streszczać, na co narażali się bohaterowie, jak wyglądało ich codzienne funkcjonowanie, bo być może ktoś postanowi zajrzeć do książki. Motto, zaczerpnięte z twórczości Achmatowej, najdokładniej chyba ilustruje sedno rzeczy całej: "Tę rozłąkę razem z tobą znoszę, Czarną, trwałą, ciężką tak ogromnie. Płaczesz? Raczej daj mi rękę, proszę, I obiecaj we śnie przybyć do mnie. Góra z górą wszak zejść się nie może... Już nie spotkam cię we śnie na nowo. Ale poślij o północnej porze Przez gwiazd światło chociaż jedno słowo." Jest to tekst z rodzaju tych, po które nie sięga się dla przyjemności, ale dlatego, że trzeba je przeczytać. Że wypada. Że należy. W ramach poszerzania wiedzy o człowieku i pogłębiania świadomości tego, czym jest człowieczeństwo; jaka niebywała moc w nim drzemie. Swietłana, Lew oraz ich Przyjaciele przywracają wiarę w człowieka, w to, co w nim najmężniejsze, najbardziej wartościowe. Wraz ze swymi przyjaciółmi, zwykłymi, szarymi ludźmi, pokazują istotę ludzkiej siły, konsekwencji i odwagi . Czytając o ich losach możemy, najzwyczajniej w świecie, wyrazić wdzięczność za podarowaną naukę.