Próba odczytania charakteru i polityki państwa polskiego w pierwszych stuleciach istnienia.
„Myśli o dawnej Polsce” (1960), które sam autor określił jako „posłowie do ‘Polski Piastów’, a jednocześnie przedsłowie do ‘Polski Jagiellonów’, są niejako dopełnieniem jego eseistycznej syntezy polskiej historii, próbą odczytania charakteru i polityki państwa polskiego w pierwszych stuleciach istnienia. „Autor drąży coraz głębiej w gąszcz faktów – pisał Antoni Gołubiew w „Tygodniku Powszechnym” 1961 – stara się je odczytać i zinterpretować, by dotrzeć do rzeczywistego obrazu, do tego, co było i jak było”.
Część pierwsza nosząca tytuł „Podglebie” to wnikliwe rozważania na temat genezy i rozwoju narodowości i narodu, granic i kierunków działania politycznego Polski piastowskiej, zarysowanie procesu, który doprowadził do utworzenia się nad Odrą, Wisłą i Wartą jednolitego, choć zróżnicowanego wewnętrznie państwa.
Część druga – „Zmiana kursu” – to prowadzony z pasją dyskurs „na temat tzw. idei jagiellońskiej, która wywróciła środkowoeuropejski bieg rzeczy polskich i nadała im inny kierunek” (Aleksander Gieysztor, „Nowe Książki” 1961). „Niefortunna zmiana kursu polityki polskiej – pisze Jasienica – nie polegała na podjęciu wielkiej ekspansji wschodniej... Istota zła polegała na rozbracie z dawna wyrobionymi tradycjami polityki piastowskiej... Po wielu wahaniach... powołano do życia strukturę wyższego, wielonarodowego typu. Powstało państwo wprawdzie jednolite, mające wspólnego króla, sejm i politykę, ale dwa języki urzędowe i dwie odrębne administracje... Do unii Polska była zwykłym, normalnym państwem europejskim. Po unii stanęła wobec zagadnień, o których nikomu się nie śniło. Twierdzenie, że już dzisiaj cały glob nauczył się podobne do naszych, pounijnych, problemy łatwo rozwiązywać, grzeszyłoby pewnie nadmiarem optymizmu”.
więcej
„Myśli o dawnej Polsce” (1960), które sam autor określił jako „posłowie do ‘Polski Piastów’, a jednocześnie przedsłowie do ‘Polski Jagiellonów’, są niejako dopełnieniem jego eseistycznej syntezy polskiej historii, próbą odczytania charakteru i polityki państwa polskiego w pierwszych stuleciach istnienia. „Autor drąży coraz głębiej w gąszcz faktów – pisał Antoni Gołubiew w „Tygodniku Powszechnym” 1961 – stara się je odczytać i zinterpretować, by dotrzeć do rzeczywistego obrazu, do tego, co było i jak było”.
Część pierwsza nosząca tytuł „Podglebie” to wnikliwe rozważania na temat genezy i rozwoju narodowości i narodu, granic i kierunków działania politycznego Polski piastowskiej, zarysowanie procesu, który doprowadził do utworzenia się nad Odrą, Wisłą i Wartą jednolitego, choć zróżnicowanego wewnętrznie państwa.
Część druga – „Zmiana kursu” – to prowadzony z pasją dyskurs „na temat tzw. idei jagiellońskiej, która wywróciła środkowoeuropejski bieg rzeczy polskich i nadała im inny kierunek” (Aleksander Gieysztor, „Nowe Książki” 1961). „Niefortunna zmiana kursu polityki polskiej – pisze Jasienica – nie polegała na podjęciu wielkiej ekspansji wschodniej... Istota zła polegała na rozbracie z dawna wyrobionymi tradycjami polityki piastowskiej... Po wielu wahaniach... powołano do życia strukturę wyższego, wielonarodowego typu. Powstało państwo wprawdzie jednolite, mające wspólnego króla, sejm i politykę, ale dwa języki urzędowe i dwie odrębne administracje... Do unii Polska była zwykłym, normalnym państwem europejskim. Po unii stanęła wobec zagadnień, o których nikomu się nie śniło. Twierdzenie, że już dzisiaj cały glob nauczył się podobne do naszych, pounijnych, problemy łatwo rozwiązywać, grzeszyłoby pewnie nadmiarem optymizmu”.
Informacje dodatkowe o Myśli o dawnej Polsce:
Wydawnictwo: Prószyński i S-ka
Data wydania: 2009-10-15
Kategoria: Historyczne
ISBN:
Liczba stron: 288
POLECANA RECENZJA
MYŚLI O DAWNEJ POLSCE
O tym, że dla Wydawnictwa Prószyński i S-ka za wznowienie dzieł Pawła Jasienicy należą się ukłony i słowa wdzięczności, wspominać nie trzeba (notabene uczyniłam to już nieraz przy okazji innych recenzji książek tego autora). Nie jest to bowiem uaktualnienie książki w pospolitym słowa tego znaczeniu. W przypadku Jasienicy, jego biografii i historii publikacji jego książek, to swoisty hołd, nobilitacja po długoletnim, niesłusznym i niesprawiedliwym zupełnie skreśleniu z list pozycji odwiedzających zakamarki księgarń. W „Myślach o dawnej Polsce” kolejny raz mamy okazję obcować z tak ceni...
więcej
Kup książkę Myśli o dawnej Polsce
Sprawdzam ceny dla ciebie ...
Cytaty z książki
REKLAMA
Zobacz także
Myśli o dawnej Polsce - opinie o książce
Świetne uzupełnienie dwóch wcześniejszych dzieł Jasienicy: Polski Piastów i Polski Jagiellonów. W esejach skupił się Autor głównie na czasach Piastów, zwłaszcza początkach dynastii, i zmianach, jakie wymusiło bezpotomne zejście Kazimierza Wielkiego i konieczność zawarcia unii z Litwą. Pozostałe okresy omówione są nieco bardziej pobieżnie.
Jasienica podkreśla dziedzictwo kulturowe kraju zamieszkiwanego przez plemiona słowiańskie, jakie zjednoczyli Piastowie pod chorągwią chrześcijańską, nie pozwala zapominać, że przed datą przyjęcia chrztu mieliśmy już dostatecznie rozbudowany aparat państwowy, by nie zaczynać jego tworzenia od zera - Mieszko oparł się na istniejących prawach i obyczajach, o czym zdają się zapominać kronikarze i historycy, którzy wolą całą zasługę przypisać nowej religii.
Bardzo ciekawie opisane zostały zależności polityczne i kulturowe Polski z sąsiadami, racje polityczne, które zmuszały władców do takich, a nie innych posunięć, powody niepowodzeń w rokowaniach i klęsk w bitwach, korzyści wynikające z zawieranych sojuszy, zwłaszcza zyski i straty, jakie poniosły Litwa i Polska w wyniku unii w Krewie w 1385 r. Warto zapoznać się z Myślami Jasienicy, nawet jeśli z niektórymi nie sposób się zgodzić.
(Ocena: 5/6)
Inne książki autora
Tylko o historii
0
Zbiór czternastu esejów publikowanych w czasopismach, głównie w „Twórczości”, w latach 1956-1961. Na kanwie omawianych dzieł historycznych...
Ślady potyczek
Zobacz wszystkie książki tego autora
0
Zbiór artykułów publicystycznych zamieszczonych na łamach prasy w latach 1947-1956, którym autor niejednokrotnie przywraca pierwotną postać, usuwając ślady...
