Kotański. Bóg Ojciec. Konfrontacja. Opowieść o legendarnym twórcy Monaru
Anna Kamińska

„ -Pamiętam też, jak w gabinecie Kotańskiego rozsiadł się raz psycholog, który wydał książkę o narkomanii - dodaje. Psycholog zapytał Kotana, co o niej sądzi, a Kotański powiedział mu wprost, że jest słaba jak cholera. Autor tej książki tak się wtedy wkurzył na Kotańskiego, że go opluł! A Kotański, zamiast wyrzucić go z gabinetu, napluł na niego w odwecie. W związku z tym ten psycholog znów go opluł! I tak stali i na siebie pluli!
- Anna Kamińska, Kotański - Bóg, Ojciec, Konfrontacja.

Sięgnęłam po biografię Kotana z dwóch powodów: pierwszy - Anna Kamińska świetnie pisze i jest moją ulubioną „biograferką”, drugi - słyszałam o Monarze i postaci Kotańskiego za sprawą „Pamiętnika Narkomanki” Barbary Rosiek.

Obraz jaki kreuje w mojej głowie jego postać świetnie opisuje cytat, który zawarłam na początku recenzji, bowiem Kotan taki był - lubił konfrontacje, lubił bronić swoich racji, ale najbardziej lubił bronić ludzi z marginesu.

Na początku był Monar - organizacja, która uratowała życie wielu narkomanom. Potem Stowarzyszenie Solidarni Plus - pomagające osobom z wirusem HIV ( co ciekawe, czytając o wirusie, który dopiero co dotarł do Polski można odnieść wrażenie, że schemat ludzkich zachowań, strachu i obrony się powiela). Ostatni projekt Marka to Markot - pomagający bezdomnym.

Kotan bez wątpienia był pionierem w pomocy potrzebującym, jednak owa książka pokazuje, że były momenty, w których dam potrzebował bliskości, zrozumienia, ponieważ w świetle jupiterów i jako prezes był też samotny. Czy otoczony mnóstwem osób był w 100% prawdziwym Markiem? Poszukajcie odpowiedzi w książce

Tak jak jest powiedziane w książce „zginął tak jak żył - gwałtownie, rozpędzony w drodze”.

19.08.2022 roku mija 20 lat od śmierci Marka Kotańskiego…

Ludzkie oblicze
Marek Kotański jeszcze za życia dla wielu stał się żywym pomnikiem, a przynajmniej tak mogło się wydawać. Był prekursorem w dziedzinie leczenia narkomanii w Polsce, ale przede wszystkim człowiekiem, który zjawiał się w pełnej gotowości tam, gdzie był potrzebny. Ile boskiego miłosierdzia potrzeba, żeby bez cienia namysłu otoczyć opieką osobę brudną, oblepioną wymiocinami, zawszawioną, z jątrzącymi się ranami? Jaki człowiek skrywał się za tą fasadą?

Kotański kojarzony jest przede wszystkim z otoczenia kompleksową opieką osoby uzależnione od narkotyków i alkoholu. Swoją działalność rozpoczął w momencie, w którym narkomania w Polsce oficjalnie nie istniała, a uzależnieni trafiali na zwykle oddziały psychiatryczne, nie otrzymując odpowiedniej pomocy. Kotański stał się prekursorem w dziedzinie leczenia narkomanii nie tylko kraju, ale również w Europie. Opracowane przez niego metody - choć dziś wydają się kontrowersyjne i nie do przyjęcia - przynosiły efekty, dając początek organizacjom pomocowym, które funkcjonują do dziś.

Z biografii autorstwa Anny Kamińskiej dowiemy się wiele o narkomanii w Polsce, o przemianach społecznych, metodach leczenia uzależnień, uświadamiających happeningach oraz o wszystkich organizacjach stworzonych z inicjatywy Kotańskiego. A sam Kotański? Przeczytamy o jego dzieciństwie i młodości, bardzo skromnie o związkach, o małżeństwie i córce właściwie niewiele więcej. Dowiemy się, że był łasuchem, miał słabość do dobrych ubrań i samochodów, ale Kotański żył przede wszystkim swoją pracą. Pomaganie ludziom (nieważne czy w pełni bezinteresowne czy nie) wypełniało jego życie bez reszty.

Z książki Anny Kamińskiej wyłania się obraz człowieka trudnego, nieskłonnego do ustępstw. Z jednej strony bez reszty oddanego pomaganiu innym, z drugiej szukającego bezwarunkowego uwielbienia swoich podopiecznych i współpracowników. "Kotański. Bóg Ojciec Konfrontacja" to historia inspirującego człowieka, otwierająca oczy na ludzką krzywdę, społeczne wykluczenie, uprzedzenia i choćby dlatego warto po nią sięgnąć.

Książka ,,Kotański. Bóg Ojciec. Konfrontacja" ukazała się 27 października nakładem Wydawnictwo Literackie
Anna Kamińska znana jest jako autorka kilku wybitnych, nagradzanych biografii (m.in. Simony Kossak i Wandy Rutkiewicz). Tym razem również wykonała tytaniczną pracę, zbierając materiały do książki, która ma niemal 700 stron. Czyta się ją jednak jednym tchem niczym najlepszą powieść, gdyż jest napisana barwnie, żywiołowo i opowiada o człowieku, który już za życia stał się legendą.
Marek Kotański to w świadomości Polaków przede wszystkim twórca Monaru, bezkompromisowy terapeuta, który jako pierwszy zaczął głośno mówić w peerelu o narkomanii jako masowym i groźnym zjawisku. Jako pierwszy opracował i wdrożył też programy, które przynosiły konkretne efekty oraz założył ośrodki dla osób uzależnionych od narkotyków i alkoholu. Z czasem zaczął również pomagać bezdomnym i organizować głośne akcje społeczne, np. Łańcuch Czystych Serc.
Zanim jednak doszło do tego, że stał się osobą popularną, zapraszaną do nielicznych wówczas mediów, musiał pokonać wiele przeszkód i przebić głową niejeden mur. Tej właśnie walce i drodze Kotańskiego do stania się terapeutycznym guru autorka poświęciła wiele miejsca, skupiając się nie tylko na swoim bohaterze, ale i na ludziach z nim związanych.
Poznajemy rodzinę, szkolnych kolegów i innych rówieśników Kotana. Anna Kamińska dotarła również do jego znajomych i przyjaciół ze studenckich czasów, do współpracowników, byłych podopiecznych...
Z tych opowieści i wspomnień wyłania się obraz energicznego człowieka, który od zawsze zwracał uwagę i lubił być w centrum zainteresowania, lecz zawsze też pomagał słabszym i potrzebującym.
Nie był młody Kotański aniołkiem. Nieźle dawał się we znaki nauczycielom, słynął z wariackich żartów, ale miał też szczęście do otwartych i tolerancyjnych pedagogów, co w czasach peerelu należało do rzadkości.
Także w dorosłym i zawodowym życiu nie był ideałem. Kamińska nie wybiela go - pokazuje jako człowieka z krwi i kości, mającego zalety i wady, lubianego, kochanego, podziwianego, ale również słynącego z kontrowersyjnych metod terapeutycznych, kłótni ze współpracownikami, konfliktów z kolegami po fachu, a nawet przyjaciółmi.
Z tej biografii wyłania się obraz człowieka pełnego sprzeczności. Z jednej strony odnoszącego wielkie sukcesy, z drugiej - nieszczęśliwego. W pewnym momencie domagającego się nie tylko szacunku i uznania, ale i uwielbienia, nie znoszącego sprzeciwu tyrana, ale i mężczyzny wrażliwego.
Można się zastanawiać czy to cena sławy, czy presji, czy wygórowanych oczekiwań wobec samego siebie i otoczenia.
Dla jednych Kotan jest niczym biblijny Bóg Ojciec - surowy, ale sprawiedliwy, mimo iż budzący lęk. Inni postrzegają go jako Boga będącego uosobieniem cierpliwości i miłości, potrafiącego nawet czynić cuda, bo ratującego od śmierci tych, na których wszyscy już postawili przysłowiowy krzyżyk. Jeszcze inni uważają, że w pewnym momencie sam obwołał się Bogiem i wymagał bezwzględnego posłuszeństwa.
Autorka konfrontuje w biografii różne opinie i stanowiska. I to na pewno wielka zaleta tej monumentalnej biografii.
Jakim człowiekiem był Marek Kotański? Na to pytanie każdy czytelnik musi spróbować sam znaleźć odpowiedź, bo Kamińska jej nie podaje na tacy (na szczęście).
Na pewno jednak bardzo przybliża sylwetkę Kotana, pokazuje go ,,od kuchni" i - co dla mnie najważniejsze - opisuje jego osiągnięcia, które są nie do podważenia.
Polecam z czystym sumieniem, nie tylko tym, którzy pamiętają Marka Kotańskiego. Ja niezmiennie zastanawiam się, jak dalej potoczyć mogłoby się jego życie, gdyby nie zginął tragicznie w wypadku samochodowym w 2002 roku. To już prawie dwadzieścia lat... BEATA IGIELSKA 

Nie ma chyba osoby, która nie wiedziałaby kto to jest Marek Kotański- psycholog, terapeuta, społecznik, twórca MONARU stowar­zyszenia, pomagającego osobom uzależnionym od narkotyków oraz działającego w jego ramach MARKOTU dla ludzi bezdomnych, uzależnionych od alkoholu, a także byłych więźniów i innych potrzebujących. Marek Kotański dzięki swoim eksperymentom zrewolucjonizował podejście do narkomanii i wypracował skuteczną metodę kuracji osób uzależnionych od narkotyków, a także otwierał ośrodki dla nosicieli wirusa HIV. Dzięki swojej działalności zaskarbił sobie wdzięczność tysięcy ludzi.

Anna Kamińska poświęciła swoją najnowszą książkę legendarnej już postaci Marka Kotańskiego i kreśli pełny, wielowymiarowy i porywający portret ,,Kota". Przeprowadza rozmowy z pacjentami, współpracownikami i rodziną Kotańskiego, aby przedstawić jego postać z różnych perspektyw. Z tych prywatnych wspomnień wyłania się wyjątkowy, niepokorny, żartobliwy i autentyczny człowiek, który nie był obojętny na problemy społeczne i niósł pomoc potrzebującym. Jako pierwszy wyprowadził pacjentów ze szpitala psychiatrycznego i stworzył domy, w których zdrowieli. Zakładając ośrodek w Głoskowie zapoczątkował w Polsce ruch społeczności terapeutycznych. Obecnie MONAR jest największą organizacją pomocową w Europie Środkowo-Wschodniej. Nie uznawał kompromisów, działał i szedł do przodu jak taran. Dla niektórych osób był kontrowersyjny, domagający się stałej uwagi, ale faktem jest, że dawał swoim pacjentom szansę na powrót do życia bez uzależnienia.

Autorka z reporterską dociekliwością i wnikliwością kreśli obraz polskiego społeczeństwa końca XX wieku. Szczególną uwagę zwróciłam na lata siedemdziesiąte dwudziestego wieku, gdy oficjalnie w Polsce podawano, że nie ma uzależnionych od narkotyków. Propaganda PRL-owska utrzymywała, że jest to problem tylko krajów kapitalistycznych i cenzura zakazywała publikacji na temat narkomanii. Tymczasem coraz więcej ludzi włamywało się do aptek i kradło morfinę, relanium i psychedrynę. W sanatoriach pacjenci odurzali się lekiem nasennym, eksperymentowali z amfetaminą, która znajdowała się w środkach na odchudzanie, pili zupę z maku i czuli się po tym lepsi, mądrzejsi i piękniejsi. Liczba pacjentów zgłaszających się do poradni zdrowia psychicznego wzrastała lawinowo. W Polsce nie było w tym czasie specjalistów od narkomanii, psychiatrzy nie znali żadnej terapii i nie mieli doświadczenia praktycznego z osobami uzależnionymi. Marek Kotański rozpoczął eksperyment, który doprowadził do wypracowania skutecznej metody kuracji osób uzależnionych od narkotyków.

,,Kotański. Bóg ojciec. Konfrontacja. Opowieść o legendarnym twórcy Monaru" Anny Kamińskiej to publikacja poruszająca, wielowymiarowa, pełna empatii, mocy, zmuszająca do przemyśleń, a momentami nawet wstrząsająca. Autorka napisała biografię twórcy Monaru z wielką starannością i pasją starając się ukazać jego postać z różnych perspektyw. Podziwiam ją za ogrom pracy włożonej w napisanie tej książki, a Marka Kotańskiego szanuję za to co zrobił dla ludzi uzależnionych, bezdomnych i chorych. Wielkie brawa. Wspaniała książka. Polecam:)