Kategorie (nie)obecne w edukacji
Bożena Majerek

Celem niniejszego opracowania jest szeroko rozumiana refleksja nad kategoriami (nie)obecnymi w obszarze współczesnej edukacji. Staje się ona szczególnie istotna w kontekście permanentnych reform w systemie oświaty, które choć wprowadzają wiele deklarowanych zmian, to nadal pozostają na poziomie strukturalnym, tzn. dotyczą zewnętrznych aspektów szkoły. Jednak, jak zauważa Marek Konieczniak, zmiany strukturalne nigdy nie zmieniają paradygmatu, z którego się wywodzą, a dominujący paradygmat polskiej szkoły wciąż mocno opiera się na uprzedmiotawianiu wszystkich podmiotów edukacji. Budowanie paradygmatu jest procesem oddolnym, co staje się szansą na jego zmianę. Tam, gdzie osoby zaangażowane w edukację (nauczyciele, rodzice, uczniowie) czują, że należy podejmować nowe inicjatywy i działania, tam zmienia się ludzka świadomość i więcej uwagi poświęca się m.in. zaniedbanym kategoriom, co pozwala na wychodzenie poza ramy obowiązującego paradygmatu.

Zaproponowane przez Autorów opracowania i analizy wpisują się w ten kierunek i koncentrują wokół trzech zasadniczych nurtów:

1.    (Nie)obecne lub zaniedbane kategorie edukacyjne.

2.    Dziecko w (nie)obecnych przestrzeniach oddziaływań edukacyjnych.

3.    (Nie)obecne podmioty wychowania.

Powyższe obszary wyraźnie wskazują, że miarą i oceną wartości edukacji powinny być nie tylko kryteria ,,szkolne" podlegające miarom i wskaźnikom, ale także ,,życiowe", ,,zawodowe", ,,społeczne" i ,,kulturalne", ponieważ - podążając za Czesławem Banachem -

[...] chodzi przecież o to, aby młodzież i dorośli ludzie umieli funkcjonować w różnych formach aktywności oraz samorealizować się i rozwijać jako ,,kapitał ludzki".

Niniejsza monografia składa się z trzech tematycznie wyselekcjonowanych części. W pierwszej z nich podjęto analizę w zakresie (nie)obecnych lub zaniedbanych kategorii edukacyjnych. Rozważania rozpoczyna tekst Danuty Waloszek, która w sposób wnikliwy przedstawia i wyjaśnia znaczenie pewności i niepewności w kształceniu kandydatów na nauczycieli. Autorka uważa, że studenci powinni się uczyć organizacji warunków edukacji z uwzględnieniem cech i właściwości dzieci, które są aktywne i nieprzewidywalne. Muszą więc nastawiać się na niepewność jako zjawisko cywilizacyjne i edukacyjne, uczyć się oczekiwania nieoczekiwanych zachowań.

Danuta Opozda, podejmując refleksję nad potocznością w przestrzeni codzienności edukacyjnej, przedstawia tę kategorię jako podręczną wiedzę wpisaną w rzeczywistość edukacyjną. Jednocześnie akcentuje fakt, że ta codzienna wiedza nie jest w dostateczny sposób dostrzegana i respektowana w pracy pedagogicznej nauczycieli i wychowawców.

Informacje dodatkowe o Kategorie (nie)obecne w edukacji:

Wydawnictwo: Oficyna Wydawnicza Impuls
Data wydania: 2017-09-29
Kategoria: Pedagogika
ISBN: 9788380952737
Liczba stron: 290