Jane Eyre. Autobiografia
Charlotte Bronte

Istnieją książki, o których można powiedzieć, że są owiane niemal legendą. Powieść „Dziwne losy Jane Eyre” z pewnością należy do tego typu utworów. Na temat tego dzieła krążą rozmaite informacje, zdecydowana większość z nich określa opowieść autorstwa Charlotte Brontë mianem „największego osiągnięcia literackiego epoki wiktoriańskiej”. Czy jednak historia tytułowej bohaterki naprawdę zasługuje na wszystkie te zachwyty i owacje? Jane Eyre to kobieta, która od wczesnego dzieciństwa nie miała łatwego życia. Ze względu na śmierć rodziców, wychowywana była przez restrykcyjną ciotkę, która nie żywiła wobec niej żadnych ciepłych uczyć, ponadto gdy dziewczynka miała osiem lat owa kuzynka posłała ją do szkoły w Lowood,, aby pozbyć się „ciężaru”. Nastolatka , której natura nie obdarzyła urodą, mogła liczyć tylko na siebie i na zdobytą wiedzę, którą wręcz chłonęła. Dzięki nabytemu wykształceniu osiemnastoletnia Jane zdobyła posadę guwernantki w rezydencji Thornfield Hall. To właśnie to miejsce i poznani tutaj ludzie na zawsze odmienili jej postrzeganie świata. Sięgając po kultowe „Dziwne losy Jane Eyre”, a raczej „Jane Eyre. Autobiografia”, bo tak brzmi pierwotny tytuł książki, spodziewałam się powieści, która będzie niezwykła, oryginalna i rzeczywiście powali mnie na kolana. Tymczasem owych fajerwerków nie było. Oczywiście historia jak najbardziej przypadła mi do gustu. Charlotte Brontë wykreowała charakterystyczne postaci, urzekającą scenerię i ciekawe zdarzenia. Wszystko to opisała typowym dla siebie osiemnastowiecznym stylem. Jednak osoby, które już wcześniej miały do czynienia z twórczością autorki, wyraźnie zauważą, że tak naprawdę owe dzieło niespecjalnie wyróżnia się na tle innych utworów literatki. Tytułowa bohaterka, tak jak ma to miejsce chyba we wszystkich książkach spod pióra sióstr Brontë, piastuje posadę guwernantki pewnej młodej damy. Aczkolwiek w przeciwieństwie do innych kobiet, wykreowanych przez słynne angielskie rodzeństwo, Jane posiada w sobie pewną werwę, która nie pozwala jej stać w miejscu i biernie patrzeć na przemijający czas. Kobieta nie boi się ryzyka i potrafi postawić postawić wszystko na jedną kartę, aby tylko osiągnąć szczęście. Żaden inny człowiek nie jest w stanie przeciwstawić jej postanowieniom czy wyznaczonym celom. Wznowione wydanie „Dziwnych losów Jane Eyre” to lektura obowiązkowa dla każdego szanującego się czytelnika, który pragnie poszerzać horyzonty i mieć rozeznanie w różnorakich gatunkach literackich. Powieść Charlotte Brontë najlepszym przykładem kunsztu angielskiej klasyki. www.public-reading.blogspot.com

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Nigdy nie byłam zwolenniczką romansów, ale zdecydowanie wolę takie klasyczne formy od nowoczesnych rozterek singielek. Ta poruszająca książka w wielu momentach dawała mi dużo do myślenia, zwłaszcza gdy bohaterka mogła wybrać między biedą, a bogactwem. To bardzo silna osobowość bohaterki sprawiła, że postanowiłam (mimo niezbyt wciągającego początku) poznać całe dziwne losy Jane Eyre.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Świetna powieść grozy, psychologiczna, obyczajowa, romans i manifest w jednym. Wciągająca. Kiedy wiele lat temu sięgnęłam po nią pierwszy raz, nie udało mi się jej skończyć. Najwidoczniej trzeba dojrzeć, by zobaczyć w "Jane Eyre" coś poza miłosną historią.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Jane Eyre bardzo młodo straciła swoich rodziców i była skazana na łaskę swoich krewnych. Dziewczynka trafiła pod opiekę wuja oraz jego żony, którzy wraz z trójką dzieci mieszkali w całkiem sporej posiadłości w Anglii. Po śmierci jej opiekuna życie Jane nie było już jednak takie beztroskie i radosne jak przedtem. Teraz dziewczynka jest skazana na swoją ciotkę, która za każdym razem przypomina jej o tym, jak niewiele jest warta i jak bardzo za nią nie przepada. Jej kuzyni również nie byli dla niej oparciem, a jedynie źródłem najokrutniejszych docinek. Choć Jane stara się ze wszystkich sił zadowolić swoją krewną oraz zdobyć jej uznanie, to jednak każdy jej wysiłek kończy się porażką. Nic nie jest w stanie obudzić uczuć ciotki do dziewczynki. ,,[...] tylko słaby i niemądry mówi, że nie może znieść tego, co los każe mu znieść." Gdy tylko nadarza się okazja ciotka wysyła Jane do szkoły dla sierot, która jest znana z rygoru oraz surowości. Warunki w jakich żyją tam wychowanki są niezwykle trudne, a panujący tam chłód oraz głód są ciężkie do zniesienia. Jednak Jane zaczyna powoli rozwijać swoje możliwości oraz zdobywać wiedzę. Już wkrótce młoda i nieokiełznana dziewczynka przeobraża się w niezwykle dojrzałą oraz wykształconą kobietę. Jane udaje się zdobyć posadę guwernantki w domu Edwarda Rochestera. To, czego kobieta nie przewidziała, to fakt, że ta decyzja okaże się momentem przełomowym w całym jej życiu, a jej nowy pracodawca zajmie szczególne miejsce w jej sercu... ,,Gdyby ludzie byli zawsze dobrzy i posłuszni względem tych, którzy są okrutni i niesprawiedliwi, źli ludzie byliby zawsze górą; nigdy by się nie bali, nigdy by się nie zmienili i stawaliby się coraz gorsi i gorsi. Gdy nas kto uderzy bez powodu, powinniśmy oddać bardzo mocno; jestem pewna, że powinniśmy i to tak mocno, ażeby ten, kto nas uderzył, nigdy tego nie powtórzył." Kobieta przybywa do Thornfield i zajmuje się kształceniem przysposobionej przez Edwarda Rochestera córki, którą samotnie wychowywał. Jane ma wrażenie, że w końcu odnalazła miejsce, w którym może być szczęśliwa oraz doceniana. Z każdym następnym dniem kobieta poznaje coraz to więcej sekretów kryjących się za murami tej posiadłości. Już wkrótce staje się świadkiem dość niepokojących wypadków, które zmieniają wszystko, w co dotąd wierzyła. Kim tak naprawdę jest Edward Rochester? Oraz jakiej tajemnicy tak pilnie strzeże? Jego błędy przeszłości już wkrótce upomną się po niego, zmuszając Jane do ostateczności... ,,Moje życie, Jane, to stanie na skorupie krateru, która może pęknąć w każdej chwili wybuchnąć ogniem." Po ,,Wichrowych wzgórzach" Emily Bronte nadszedł czas nadszedł czas na sięgnięcie po jedną z najbardziej znanych książek jej siostry. ,,Jane Eyre. Autobiografia" zebrało wiele pozytywnych recenzji i moje oczekiwania wobec tej pozycji były naprawdę wysokie. Jednak czy zostały one spełnione? To, co Charlotte Bronte zaserwowała swoim czytelnikom przebiło wszelkie moje nadzieje. Kreacja bohaterów jest niezwykle dopracowana i czytelnik ma możliwość poznania wielu intrygujących postaci. Każda z nich ma nieco inne spojrzenie na świat i zupełnie inne problemy z jakimi musi się mierzyć. Pisarka stworzyła niezwykłą historię, która opowiada o wielkim uczuciu dwóch osób, które pochodzą z zupełnie innych sfer. Ogromnym atutem okazały się dla mnie czasy, w jakich toczy się cała akcja tej książki. Czytelnik ma możliwość przyjrzeć się dawnym obyczajom oraz ujrzeć Anglię w zupełnie innym świetle. Charlotte Bronte dogłębnie wnika w psychikę bohaterów oraz obiektywnie ukazuje zarówno ich zalety, jak i słabości. Jednak to, co najbardziej mnie oczarowało w tej książce to klimat XIX-wiecznej Anglii, dzięki któremu możemy przenieść się do zupełnie innej epoki i przyjrzeć się życiu ludzi w tamtych czasach. Podczas lektury tej książki czytelnika cały czas otacza aura tajemniczości oraz grozy, która już od pierwszych stron po prostu zachwyca. Zdecydowanie polecam wszystkim tę książkę!

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

recenzja pochodzi z mojego bloga: http://zakurzone-stronice.blogspot.com/2015/08/autobiografia-duszy-recenzja-ksiazki.html

 

Ludzie mówią, że najłatwiej opowiadać o swoich problemach nieznajomym – na przykład psychologom, wynajętym przyjaciołom (bo takie coś istnieje), nieznajomym. Albo pisać o tym – papier, nawet ten wirtualny, jest wdzięcznym towarzyszem – uzewnętrzniając swoje myśli. Wtedy dopiero możemy spojrzeć odpowiednio na swoje wspomnienia, skonfrontować się z nimi, widząc je jakby przed sobą, słysząc własne myśli zamienione w słowa. A potem – może – pokazać je innym. Nie zawsze dlatego, żeby popisać się przed innymi swoimi osiągnięciami, nowatorską filozofią, zwierzyć się milionom czytelnikom właściwie bez twarzy ze swoich cierpień. Czasami kanwą na niezwykle ciekawą powieść jest zwykłe, ciche życie. Dzieciństwo, gdzie pod zwykłą zabawą skrywa się przygotowanie do dorosłości. Jakaś tragedia, która wydarzyła się nie tylko nam, tak, że nasza historia jest może jedną z wielu. Sztuką jest opisanie tego i szczerość. Onieśmielająca szczerość, bez retuszowania szczegółów, krycia swoich błędów, cenzurowania cierpienia i nadmiernego biadolenia nad sobą. Kiedy ktoś bez wzniosłych słów z prostotą pisze o cierpieniu, ale i o radości – jaką może dawać chociażby uprawianie ogródka – jego pisanie nabiera czegoś uniwersalnego, dotyczącego nas wszystkich, prawdziwego. Czegoś, co każdy zna, czuje, rozumnie, co każdy – w mniejszym lub w większym stopniu – przeżył na własnej skórze. Nie ważne, czy jest to historia prawdziwa, czy zupełnie wymyślona… Jane nie ma łatwego życia. Wychowała się w domu ciotki, która z wielu powodów nienawidziła jej i od której odeszła z sercem pełnym cierpienia i dziecięcej nienawiści. Skierowano ją do szkoły dla sierot i półsierot, gdzie panują prawdziwie spartańskie warunki (rzecz jasna, mówiąc delikatnie), i gdzie otrzymuje jeszcze poważniejszą szkołę życia. Wychodzi stamtąd dopiero po ośmiu latach i dostaje posadę w ponurym Thornfield Hall jako nauczycielka Adelki, której pochodzenie jest tak samo tajemnicze jak ponury, stary dwór. Wszystko jednak zmienia się jeszcze bardziej wraz z powrotem chlebodawcy Jane i domniemanym ojcem Adelki, panem Edwardem Rochesterem – człowiek ten, poza tym, że jest bardzo interesujący, skrywa pewien sekret, który może zniszczyć u Jane nie tylko poczucie, że znalazła nowy, bezpieczny dom… Bardzo się cieszę, że Wydawnictwo pozwoliło wydać książkę pod nieco zmienionym tytułem, choć na początku bardzo mnie to denerwowało. Za młodu słyszałam wiele o tej książce, zawsze z tym początkiem Dziwne losy… i trudno mi było przywyknąć do tego nowego, zupełnie jak do najnowszego tłumaczenia arcydzieła Tolkiena. Na szczęście, już na wstępie muszę zaznaczyć, że w tym przypadku moje pretensje były niepotrzebne – o ile nowe tłumaczenie Władcy Pierścieni zniszczyło nie tylko powieść, ale i film (w polskiej wersji użyto znacznie bardziej cywilizowanego, starszego tłumaczenia) – to tu określenie autobiografia było jak najbardziej trafne. Sama Autorka bezczelnie stylizuje powieść na właśnie ten gatunek, nie tylko poprzez charakterystyczną formę wypowiedzi w pierwszej osobie, ale przez bezpośrednie zwroty do niego, a nawet przez to, że narratorka streszcza nam niektóre fragmenty swojego życia - większość lat pobytu w tej straszliwej szkole (brr, brr, brr!) i niektóre wydarzenia w Thornfield również opisuje ogólnikowo, trzymając się jednak konserwatywnej chronologii, jak w każdej porządnej autobiografii. I pewnie twierdziłabym tak samo, kiedy czytałabym powieść pod poprzednim tytułem, bo – niezależnie od tego, co jest na okładce – czuć ten niezwykły, trudny do stworzenia w taki naturalny sposób, nastrój intymności, spokoju i wzbudzenie w nas uczuć bohaterki-narratorki i zrozumienia jej, jakbyśmy znali ją naprawdę. Autorka pisze bowiem o ludzkich uczuciach bardzo wiarygodnie i z wielką szczerością, nie pomijając nawet nienawiści czy złości, które targały Jane w dzieciństwie, nie zataja, że dziewczyna, kiedy odeszła z Thornfield, czasami miała wątpliwości, czy postępuje słusznie. Jane nie jest słodką dziewuszką ani cierpiętniczą Mary Sue – pisarka stawia przed nami człowieka z krwi i kości, którego można polubić, człowieka ukształtowanego przez ponurą przeszłość i cierpienia, zagubionego i, przede wszystkim, pragnącego bliskości, miłości i ciepła; człowieka, którego doskonale rozumiem. Może nie tylko dlatego, że moje i jej przeżycia czasami są bardzo podobne, ale dlatego, że jej opowieść jest boleśnie, ale i prawdziwie szczera – Jane przed czytelnikiem nie ma nic do ukrycia, żadne emocje nie pozostają zatajone, nawet jeśli miałyby być bardzo negatywne. I dlatego jej postać jest tak bardzo prawdziwa, realistyczna i ciekawa, a to wszystko bez nadmiernego psychologizowania i dogłębnego analizowania każdej z ran, jakie otrzymała od życia – jest silna i trudno ją złamać, to widać od początku. Nie pogrąża się w rozpaczy, czasami tylko z trudem balansując na jej granicy, w dodatku, mimo swojej bladości, nie jest postacią wyblakłą, wręcz przeciwnie, nie jest także osobą śmiałą i przebojową; po prostu jest sobą, Jane Eyre, nie udaje nikogo czy też naśladuje i za można ją bardzo polubić, żałując wręcz, że spędzimy z nią tak mało czasu (zawsze można czytać od początku…). Właśnie. Trzeba przeczytać książkę jeszcze raz, by spotkać się znów z Edwardem Rochesterem. Edwardem Rochesterem. Edwardem Rochesterem! Poczekajcie, muszę sobie przypomnieć, że muszę oddychać. Co prawda Autorka podkreśla, że pan Rochester nie był przystojny (jak delikatnie to powiedziane) i w sumie mógłby być ojcem Jane, ale kto nie chciałby takiego romansu? Przecież takiego mężczyzny to ze świecą szukać, już o dzisiejszych kaloryferach i dobieraniu się dziewczynie do majtek, jakby to było romantyczne nie mówiąc. Zaimponował mi także swoją tajemniczością i prawdziwie męską szorstkością, nie raz wzbudził we mnie współczucie, o podziwie dla silnego uczucia, jakim darzył Jane, już nie wspomnę (każde, absolutnie każde kobiece serce zadrży, kiedy będziemy czytać wyznania miłosne i epitety, jakimi obdarzał swoją wybrankę i każda chciałaby być tak kochana, więc książkę tę trzeba przeczytać choćby z tego powodu) Autorka zresztą pieczołowicie buduje niezwykle ciekawą, głęboką postać człowieka zagubionego we własnym życiu i pokutującego przez własne błędy, nieprzemyślane decyzje, a także – co jakoś podobne jest do losu Jane – winy najbliższych. Człowieka dobrego, jednak w okolicznościach, w których dobro to wysiłek herosów, wysiłek, któremu nie daje rady. Ciężko nawet powiedzieć, kto był winny, a kto nie, i czy w ogóle można mówić tu w kategoriach winy i kary; tym bardziej ciekawe jest rozwiązanie problemu w sposób bardzo prosty i naturalny, co w pewnym sensie jest też symboliczne – ogień oczyścił Rochestera i sprawił, że w końcu stał się godny swojej ukochanej (ona również musiała przejść wcześniej próbę, pewnego rodzaju oczyszczenie). Tak czy inaczej, to niezwykła postać, ciekawsza nawet od Jane, świetnie nakreślona, niejednoznaczna a w dodatku ideał, którego Jane możemy tylko pozazdrościć i jeszcze raz przeczytać te niezwykłe słowa, jakie mówi do swojej ukochanej, pełne pasji i prawdziwej miłości, słowa, o jakich marzy każda kobieta, a które są autentyczne i pozbawione irytującego patosu… Ah, Rochester! Jesteś mój i nikomu cię nie dam. Mistrzostwo Autorki objawia się także w postaciach drugo- i trzecioplanowych, nakreślonych co prawda węższą paletą, ale i tak bardzo zajmująco. Ciekawie prezentuje się ciotka Jane, pani Reed i jej córki (oraz syn), szczególnie jeśli chodzi o motywy nienawiści wobec dziewczyny i dalsze losy. Ale najbardziej niezwykłymi postaciami są St. John Rivers i Helenka – chociaż pozornie nie mają ze sobą nic wspólnego, tak naprawdę, poza charakterem, wiele ich łączy. To niezwykłe osobowości, z ciekawymi poglądami, których obecność w tej książce bardzo mnie zdziwiła i które nadały opowieści jeszcze szerszego, pełniejszego wymiaru, przemycając do utworu treści religijne (co ciekawe, nie zawsze zgodne z doktryną protestancką!), co sprawia, że z powieści o miłości książka staje się rzeczą o życiu, opowieścią uniwersalną, autobiografią. Co więcej, poglądy nieszczęsnej Helenki pomagają Jane w najgorszych chwilach jej życia, dotrzymują jej towarzystwa, kiedy podejmuje jedną z najtrudniejszych decyzji. Zresztą, postać zmarłej na gruźlicę dziewczynki zafascynowała mnie na tyle, że z chęcią przeczytałabym na jej temat więcej niż miałam przyjemność, nawet więcej niż o St. Johnie, dość niesympatycznym pastorze, który zmienia się dopiero na końcu, przed śmiercią. Nie sposób zapomnieć także o sympatycznej pani Fairfax i miłej – choć z pewnością francusko rozprutej – Adelce, biednemu dziecku, które samo nie wie, kto jest jego ojcem i matką, która pozostawiła ją i wyjechała gdzieś z którymś z kochanków. Przez książkę przewija się zresztą jeszcze więcej postaci, ale nie sposób je wszystkie opisać, szczególnie, że niektóre – jak Rozamunda – są tylko lekko naszkicowane, ale tak, że mimo kilku akapitów, wiemy, że to postać żywa, prawdziwa; dotknięta piórem mistrzyni, która potrafi stworzyć życie z zlepka słów, tchnąć duszę nawet w każdą postać, nawet taką, która w całej powieści ma do powiedzenia tylko kilka zdań. To naprawdę coś wielkiego, bo nie każdy pisarz tak potrafi; ba, to umiejętność wyłączenie prawdziwych literackich mistrzów. Na początku trudno mi było przyzwyczaić się do stylu Autorki. Jest on bardzo specyficzny, rozdrgany, przepełniony emocjami; skondensowany. Pisarka kilkoma precyzyjnie dobranymi, malowniczymi słowami potrafi opisać to, na co w innej książce byłby cały akapit. Styl pozostaje jednak bardzo naturalny, prosty, malowniczy i niezwykle płynny – książkę przeczytałam bardzo szybko, rezygnując nawet z moich wieczornych zajęć, pożerając słowa wzrokiem i dając się porwać ich potoczystym brzmieniem, smakując je. A pyszności tu nie brakuje. Pod zwykłym opisem Jane kryje się koronkowa, wyrafinowana warstwa językowa, malownicze opisy i złożone symbole (powstrzymuję się od porównania ich do Wichrowych Wzgórz, bo nie można porównać tych dwóch książek do siebie, ale wygląda na to, że – tak jak siostra – Autorka lubuje się w głębszych symbolach, zmuszających czytelnika do refleksji i ponownego odczytania powieści pod innym kątem), niezwykle plastyczne i sugestywne sceny (brr, brr, brr!), o dialogach nie mówię. Szczególnie o dialogach między Jane a Rochesterem. O rany. Znów zaczynam hiperwentylować. Spokojnie. Gdyby rozmowy kochanków w innych romansach byłyby podobne, z pewnością zostałabym bezwzględną fanką tego gatunku, słowo daję. Kto wie, może Romeo i Julia z sonetami, którymi ze sobą na początku rozmawiają, nie są tacy porywający, nie mówiąc o tych wszystkich mięśniakach z teraźniejszych powiastek. To słowa aż ciężkie od emocji, skrzące prawdziwym uczuciem, tak prawdziwym, że czytelnik czuje się po prostu intruzem; uczuciem wielkim, takim, o jakim marzy każda z nas. I aż dziwne, że coś takiego, uchwycone przez wyobraźnię Autorki, z powodzeniem zostało przeniesione na papier, kartki książki, fikcyjnych bohaterów, zachowując siłę wielkiego uczucia, które zapiera tylko dech w piersiach biednej czytelniczki, która marzy o byciu po tamtej stronie kartki. Cóż, wobec takiego mistrzostwa mogę co najwyżej zbierać z podłogi własną szczękę. Techniczne fabuła powieści jest bardzo dobra, staranna i zbudowana według wszelkich dawnych, dobrych prawideł (poza, oczywiście, odważną stylizacją na autobiografię), jednak nie byłaby w połowie tak ciekawa gdyby nie pewien bardzo soczysty sekret, ale więcej nie mogę wam powiedzieć – lepiej przeczytać i samemu się przekonać. Chociaż po przeczytaniu pewnej ilości kryminałów pewne rzeczy wydają się przewidywalne albo podejrzane, to i tak rozwiązanie zagadki zadziwi każdego chociażby tym, że samo w sobie jest to niemal pomysłem niemal jak z horroru. Ojej. Miałam podejrzenia, ale … Cóż, mam wrażenie, że jeszcze jedno słowo i wydam wam wszystko, a tego nie chciałabym. W każdym razie w końcu znalazłam lepszą wersję Tajemniczego Ogrodu, tymczasem zajmijmy się czymś innym. Choćby klasyczną budową wątku romantycznego – poznanie, zakochanie, perypetia i zakończenie, co trochę mnie rozczarowało, chociaż trudno inaczej to zrobić żeby było ciekawej. No i te kilka książkowych, dość bajkowych zbiegów okoliczności, raczej uśmiechu losu, które na początku zawiodło mnie mocno (jeszcze na blurbie napisali, że Autorkę interesowało tylko samo życie, bez żadnego retuszowania i naiwnej akcji rodem z harlequinów). Potem jednak przemyślałam wszystko jeszcze raz, dochodząc do wniosku, że nawet w moim życiu pojawiają się czasem takie szczęśliwe zbiegi okoliczności, a w powieści nie jest tak idealnie jak mogłoby się wydawać: ani Jane, ani tym bardziej Rochester nie są osobami pięknymi, szczególnie na końcu, los – jak to los – sprawia, że w szczęście nie jest absolutne, przynajmniej w powszechnym tego słowa znaczeniu; Jane jest tylko młodą, skrzywdzoną przez ciotkę dziewczyną, a on mężczyzną, którego życie nie potoczyło się tak, jak sobie tego życzył. Wymarzona rodzina dziewczyny też nie do końca przypomina tej wymarzonej, a inny romans nie ma szans na rozwinięcie się. Helenka musiała umrzeć, panna Maria Temple wyszła w końcu za mąż i wyjechała z mężem, pozostawiając Jane na pamiątkę tylko broszkę. Nic nie jest doskonałe, no, może oprócz miłości. Nie można być przecież takim pesymistą i twierdzić, że życie jest tak złe, że nie ma się szans na spotkanie na swojej drodze kogoś takiego jak Rochester. Ale, zaraz. Edward Rochester jest tylko jeden i nie należy do Jane, ale do mnie. Przynajmniej w wyobraźni. Okładka, chociaż – jeśli chodzi o tego Wydawcę - zwykle chwalę, tym razem jakoś nie przemówiła do mnie, a z pewnością nie zrobiła na mnie takiego wrażenia jak ta Wichrowych Wzgórz. Niby jednak wszystko pasuje: rozmyta, widmowa postać dziewczyny w pięknej sukni, na tle jakiś budowli, które kojarzą mi się z jakimś średniowiecznym miastem, ale najprawdopodobniej są Thornfield Hall; z tyłu blurb w kształcie jej białej twarzy na czarnym tle z pomarańczowymi napisami; nazwisko Autorki (cieszę się, że Wydawnictwo postanowiło w podobny sposób wydać powieści wszystkich trzech sióstr – już wyobrażam sobie, jak powstała w ten sposób kolekcja prezentowałaby się na mojej półce i aż ślinka mi cieknie) bardzo ładnie prezentuje się z charakterystycznym zawijasem -  literą R, która zachwyciła mnie już przy książce siostry pisarki, a kolor pomarańczowy… w sumie pasuje. Ale całość, nawet z twardą, przyjemną w trzymaniu okładką, jakoś nie prezentuje się ciekawie tylko zaledwie przyjemnie i znośnie. Szkoda, bo to jeden z tych obrazków, których nie można poprawić, najwyżej wszystko zniszczy się jeszcze bardziej. Cóż, oczami wyobraźni widziałabym piękną oprawę z Rochesterem, ale ostatecznie źle nie jest, bo okładka przyciąga wzrok i jest nastrojowo-widmowa, mimo że to nie ma nic wspólnego z treścią. Tak czasem bywa. I co? Poza radością, że przeczytałam bardzo dobrą książkę, zaczęło mi brakować na tym świecie dobrych facetów, a konkretnie jakiegoś egzemplarza, który mógłby chociaż w jakieś części zastąpić Edwarda Rochestera. Ale nabrałam również chęci, żeby przeczytać o losach Jane jeszcze raz. Nie tylko dlatego, że opowieść w jakiś sposób, wbrew wszystkiemu, przywróciła mi nieco nadziei w jakąś zmianę w moim życiu, ale także dlatego, że lubię słuchać o prawdziwym życiu. O życiu, które zabiera i nic nie daje, dba o to, żeby nie było idealnie, a czasami przygotowuje dla kogoś niezwykłą niespodziankę. Lubię słuchać czyichś zwierzeń, czyjeś historii boleśnie prawdziwej, nawet jeśli ta osoba – jak Jane Eyre – nigdy w naszym świecie nie istniała. Może dlatego, że jestem wrażliwa, może dlatego, że rozumiem rozterki i bolączki bohaterki czuję, że są to słowa głębokie, jakby z duszy, dążące do drugiej, dotykając głęboko skrytych, ale obecnych w każdym strun. I chyba to jest podwód, że historia biednej dziewczyny i jej ukochanego, bardzo dziwna i jednocześnie bardzo wiarygodna, nie zatraciła swojej świeżości i chyba nie straci jej nigdy, nawet jeśli ludzie wiktoriańskie suknie i teraźniejsze jeansy na skafandry kosmiczne. Tytuł: „Jane Eyre. Autobiografia” Autor: Charlotte Brontë Moja ocena: 7,5/10

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Jane Eyre to opowieść o sierocie, nad którą opiekę ma sprawować brat jej zmarłej matki. Jane jest źle traktowana przez jego żonę, która pragnie się jej pozbyć i wysyła ją do rygorystycznej szkoły dla sierot. Dzięki swej wewnętrznej sile dziewczyna zdobywa wykształcenie i nie poddaje się mimo wielu ludziom, którzy chcą zniszczyć jej niezależność i siłę woli...

Po ukończeniu edukacji nasza bohaterka przyjmuje posadę guwernantki. Ma nadzieję, że wreszcie odnajdzie swą równowagę w życiu. Jednak zakochuje się we właścicielu posiadłości - panu Rochesterze. Ich uczucie napotyka wiele przeszkód, które wykraczają poza melodramat przedstawiający kobietę namiętnie poszukującą czegoś więcej niż było dozwolone w tradycyjnym wiktoriańskim społeczeństwie.
Jane Eyre to skomplikowana, niezwykła postać, o bardzo silnym charakterze. Nauczyła się niezależności poprzez samotność, trudy życia, prześladowanie, utratę bliskich i przerażające dzieciństwo. Przetrwała cierpienie. Zawsze odpłacała dobrem za zło. Polubiłam tą niezależną, inteligentną kobietę.

Zaniedbywane dziecko, śmierć bliskich, odrobina realizmu magicznego, moc miłości, bezsilność ubogich, rywalizacja seksualna, tajemnice, szaleństwo. Nie jestem pewna, co sprawia, że ta książka jest tak niesamowita. Jednak to tajemniczość powieści Charlotte Brontë sprawiła, że mocno zaangażowałam się w losy bohaterki.

Myślę, że każdy w tej książce znajdzie coś dla siebie: smagane wiatrem zamki, trudni i neurotyczni członkowie rodziny, mroczne tajemnice o tragicznych dawnych kochankach, walkę dobra ze złem. To wszystko sprawia, że jest to romantyczna historia. Pisarka w niezwykły sposób połączyła pasję romansu, gotycką tajemnicę, komentarz społeczny i humor. Książka jest intensywna, mroczna, inna. Niepokojąca, ekscytująca, napisana głosem niemal klaustrofobicznym, samoświadomej młodej bohaterki.

Książka przekracza granice epoki. Zobaczyłam część siebie w jej boju, poczuciu humoru, wściekłości, szczerości i jej zimnej odmowie względem bogactwa i uznania społecznego. "Jane Eyre. Autobiografia" to feministyczna doktryna w przebraniu powieści. Podkreśla niesprawiedliwość podziałów klasowych. To subtelny akt oskarżenia ślepego fanatyzmu religijnego. Krytykuje uprzedzenia społeczeństwa wiktoriańskiego i odsłania pustkę w życiu swojej szlachty. Charlotte Brontë stworzyła w niej wieczny symbol kobiecej siły, która przetrwała próbę czasu i wpłynęła na społeczeństwo i literaturę.

Podsumowując utwór ten to częściowo autobiograficzna mistrzowska opowieść o poszukiwaniu wolności i miłości. Uważam, że to lektura obowiązkowa dla każdego, kto chce świętować nieposkromioną siłę woli.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

FRAGMENT PROTOKOŁU PO SPOTKANIU KLUBU KSIĄŻKI - "Jane Eyre" Widziałyśmy się już po raz szesnasty (!), w trochę zmienionym gronie, ale ciągle się rozwijamy :) Dołączyła za to roz- i za-biegana P. :) Tym razem na tapecie miałyśmy "Jane Eyre" vel "Jane Eyre. Autobiografia" vel "Dziwne losy Jane Eyre" - prawie każda z nas książkę przeczytała i o dziwo prawie każda bezboleśnie, choć dyskusja o książce (jak na nas) była wyjątkowo krótka, bo i książka nie wzbudzała wielu kontrowersji. Kulinarnie na bogato, albowiem jadłyśmy i piłyśmy: zupę-mus jagodowy (a właściwie borówkowy, uznajmy, że borówka była brytyjska :P) by Z. angielską sałatkę (z ogórkiem, serem, jajkiem i majonezem) by E. owsiane ciasteczka z bakaliowymi dodatkamiby Oczko grzanki z serem, masłem, papryką, ziołami i cebulą by me brytyjskie chipsy, ciasteczka i piwo imbirowe i napój jabłkowy by M&S ,,wino z Maryją" stół przystrojony był również stokrotkami, które pan B...cośtam niecnie podeptał Jeśli chodzi o samą lekturę, ustaliłyśmy, co następuje: - większość wydań Jane jest do niczego... Z. heroicznie wypożyczyła aż trzy sztuki, coby wybrać najlepszą możliwie wersję. Za naj... uznałyśmy tę wydaną przez MG, które to wydawnictwo aż tak dobrze nie wydaje, skoro potrafi zrobić błąd w opisie książki (vide 'Upalne lato Mariannny"). Wszystkie nieciekawe wydania (w tym kindle'owe autorki tych słów ze zdaniem "penis (pens - przyp. N.S.) mnie nie nakarmi") nie ułatwiały lektury. E. miała nawet psychodynamiczne opracowanie na zakończenie, z którego jasno wynikało np., że szalona żona Rochestera to symbol ciemnej strony natury Jane (???) - większość z nas raziła forma narratora, z jej zwrotami do "drogiego czytelnika" i grafomańskimi wstawkami na temat stanu literatury i poezji ("Odwagi!") oraz wszechobecnymi zdrobnieniami ze słów pana Rochestera skierowanymi do Jane - "Żanetko" (!!!), "ziarenko gorczyczne", "rusałeczko" itd. - w miarę zgodnie stwierdziłyśmy, że postacie są barwne, ciekawe i wyraziste - podobała nam się większość dialogów, niepozbawiona aspektu humorystycznego, czy polotu (dialog o piekle i niechorowaniu, zdanie: "Roztaczała za sobą raczej woń perfum niż świętości", czy określenie małżeństwa jako "ostatecznej klęski" :D) - przemówiły do nas różne fragmenty lektury - części z nas mocno zapadła w pamięć szkoła, innym wizyta gości w Thornfield i ich zabawy, części wręcz przeciwnie, a jeszcze inne były zawiedzione zakończeniem - nie obyło się bez porównań do "Wichrowych wzgórz" i większość jednak opowiadała się za "Wichrowymi". Swoją drogą, ciekawe, czy jednak napisała je ta sama siostra Bronte?

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

"Dziwne losy Jane Eyre" przeczytałam będąc nastolatką. Emocjonalnie zżyłam się z bohaterką, kibicując jej w trudach życia. Dzieło zawiera w treści miłość, nienawiść, smutek, szczęście, trudne wybory - jak to w życiu młodej kobiety. Przedstawione są również sytuacje dla niej dramatyczne. Do tego niesamowity klimat XIX wiecznej Anglii. W moim wówczas młodym wieku szczęśliwe rozwiązania długotrwałych problemów bohaterów (czytaj: niezależnie od trudnej sytuacji - być razem), które odwracały ich sytuację o 180 stopni - przyjmowałam z zachwytem i cieszyłam się wraz znimi. Dziś jestem bardziej wybredna, jeśli chodzi o fabułę i sposób doprowadzania do zakończenia historii, jednak wtedy książka była dla mnie wspaniała. Wspominam ją z wielkim sentymentem.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Droga Charlotte, w pierwszych słowach mego listu pragnę przeprosić, że kiedykolwiek zwątpiłam w Twój talent literacki. Niesłusznie zarzuciłaś mi, że przedkładam książki napisane przez mężczyzn nad te, których autorkami są kobiety. Poczułam się urażona, ale rozumiem Twoje wzburzenie. Nie powinnyśmy rozstawać się w gniewie. Jeszcze raz proszę o wybaczenie. Serdecznie dziękuje Ci za jeden z pierwszych egzemplarzy Twojej najnowszej powieści. Przeczytałam ją z wypiekami na twarzy i postanowiłam Ci o tym jak najszybciej napisać. Doskonale udało Ci się uchwycić ten najtrudniejszy kawałek życia. Każdy człowiek pragnie szczęścia, miłości, przyjaźni, akceptacji, niezależnie od czasów i okoliczności w jakich przyszło mu żyć. Ze wzruszeniem śledziłam losy Jane Eyre. Idealnie ukazałaś jej emocje, a forma autobiografii okazała się godnym podziwu posunięciem. Razem z panną Eyre szczerze nienawidziłam wujenki Reed, czułam przejmujący chłód panujący w klasach szkoły w Lowood, płakałam po śmierci Helenki. Smutek Jane był niemal dotykalny. Aż trudno uwierzyć, ze sama przeżyłaś pobyt w podobnej szkole. Cieszę się, że Jane wyrosła na taką mądra i zaradną pannę. Serce chciało mi wyskoczyć z piersi w scenie, w której nasza droga guwernantka poznała właściciela Thornfield Hall. Ach, Pan Rochester! Cóż za tragiczna postać! Myślisz, że naprawdę są jeszcze na świecie tacy mężczyźni? Jeśli chodzi o innych męskich bohaterów, to trochę mi przykro, że losy St. Johna nie ułożyły się po mojej myśli. Dodatkową perełką i ozdobą fabuły jest przysposobiona córka pana Rochestera. Mała Adelka trochę przypomina mi moją siostrę. Nie wzorowałaś się czasem na Aleksandrze? Dzięki Tobie Jane Eyre stała się moją najdroższą przyjaciółką. Fenomenalna kreacja. Polubiłam jej postać już od pierwszej strony, ale przecież wiesz, że zawsze darzę sympatia kobiety z charakterem. A natura panny Eyre jest zaiste intrygująca. Tak odważnej, szlachetnej i dobrej bohaterki już dawno nie spotkałam w żadnej powieści. Dzięki niej udało Ci się udowodnić, że uroda nie jest najważniejszą wartością kobiety. Musisz wybaczyć chaos panujący w moim liście, ale nadal nie mogę zebrać myśli i opanować szalejących emocji, które towarzyszą mi od czasu lektury. Wspaniała powieść! Mogłabym rozprawiać o niej godzinami. Powiem Ci w sekrecie, że Twoja powieść wywołała nie lada zamieszanie i w damskich kręgach nie mówi się o niczym innym. Jestem pewna, że historia Jane Eyre będzie wzruszać kolejne pokolenia kobiet, a Twoje nazwisko będzie nie mniej sławne niż mistrza Shakespeare'a! Żywię głęboką nadzieję, że wkrótce mnie odwiedzisz. A na razie ucałuj ode mnie siostry i przekaż ojcu wyrazy szacunku. Twoja oddana przyjaciółka M.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Hmm, widząc, jak wielkie tomiszcze leży przede mną naprawdę nie wiedziałam, czy dam sobie z nim radę. Ale odważnie zaczęłam, podniosłam -nawiasem mówiąc- bardzo ładną, twardą okładkę i zagłębiłam się w świat spętanego zwierzątka, jak pomyślałam o Jane początkowo. Nie dziwił mnie jej bunt, irytowało zachowanie "bliskich". A gdy poznałam już losy miłości do Edwarda i kilka łez się znalazło... Naprawdę warta polecenia !

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Wspaniała opowieść o niezwykłej bohaterce. Nie lubię ani słowa "wspaniała", ani "niezwykła", ale tu nie da się inaczej. Jane Eyre to historia dziewczyny, która miała odwagę walczyć o swoje marzenia i swoje szczęście.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)