Recenzja książki: Zabić Lincolna. Szokujący zamach, który zmienił Amerykę

Recenzuje: Justyna Gul

Dzień, który odmienił Amerykę

Abraham Lincoln, James A. Garfield, William McKinley i John F. Kennedy – to nazwiska amerykańskich prezydentów, którzy zginęli w zamachach. Również śmierć Warrena G. Hardinga budzi wiele wątpliwości, do dziś snuje się teorie o podaniu mu trucizny. Dziennikarze, śledczy, a także zainteresowane wydarzeniami osoby nieustannie odtwarzają wersje wydarzeń, szczegóły śmierci, a także przebieg dni poprzedzających zamach.

Część z tych „dochodzeń” doczekała się nawet literackich opracowań i choć nie wszystkie oparte są na faktach, nie wszystkie w jednakowym stopniu oddają rzeczywistość, to zdarzają się wśród nich takie, które zawierają w sobie elementy ekscytującego kryminału, a przy tym są przykładem solidnej pracy badawczej. Jedną z takich lektur, godnych uwagi i budzących zainteresowanie do tego stopnia, że doczekała się nawet filmowej adaptacji, jest książka Zabić Lincolna. Szokujący zamach, który zmienił Amerykę. Opublikowany nakładem Wydawnictwa Pascal dokument rozpoczyna się w dniu 4 marca 1865 roku, w niedzielę. Za sześć tygodni,  14 kwietnia 1865 roku, szesnasty prezydent Stanów Zjednoczonych zginie od jednego strzału, co na zawsze odmieni historię kraju. Zamach, uważany za najbardziej dramatyczną i najgłośniejszą zbrodnię w dziejach Ameryki, wiernie odtwarzają Bill O`Reilly i Martin Dugard.

O`Reilly, absolwent historii, były nauczyciel, jeden z najbardziej opiniotwórczych komentatorów politycznych oraz dziennikarz, ma na swoim koncie już kilkanaście bestsellerów, obecnych na listach „The New York Times”. Dougard również jest historykiem z literackim dorobkiem i to doświadczenie pisarskie, bogaty literacki warsztat, dziennikarska dociekliwość oraz rozległa wiedza stanowią kombinację cech, które znacząco determinują jakość książki. Dokumentu, który czyta się jednocześnie jak najlepszą powieść.

Choć od wybuchu wojny secesyjnej minęło ponad sto pięćdziesiąt lat, to tamten czas, a także zabójstwo prezydenta, jest wciąż tematem budzącym ciekawość. Dlatego czytelnik, sięgający po książkę Zabić Lincolna... nie będzie zawiedziony. Lekkość stylu w połączeniu z wartką akcją, przybliżającą nas stopniowo do dnia zamachu, pozwala oddać się lekturze bezgranicznie, jeśli nie szukamy w niej jednak taniej sensacji, ale prawdziwej wersji wydarzeń, wolnej od domysłów i spekulacji.

Prezydentura Lincolna przypadła na bardzo burzliwy czas. Urodzonemu w Kentucky prawnikowi przypadła chwalebna rola połączenia Północy kraju z Południem. Piastował urząd od 1860 roku – wówczas doprowadził do odłączenia się kilku stanów, które stanowczo sprzeciwiały się niewolnictwu. Wojna secesyjna, której ten sprzeciw stał się początkiem, pochłonęła życie prawie ośmiuset tysięcy Amerykanów i została zakończona tuż przed śmiercią prezydenta. Śmiercią z rąk człowieka, zwolennika Konfederatów, który widział w osobie prezydenta „tyrana” – znanego aktora Johna Wilkesa Bootha.

Książkę stanowią cztery części, opatrzone tytułami, na które składają się kolejne rozdziały. Każdy z nich oznaczony jest datą i miejscem wydarzeń, co ułatwia śledzenie akcji, a jednocześnie nieubłaganie zbliża nas do dnia zamachu. Część pierwsza, Wojna totalna stanowi omówienie ostatniej operacji Armii Północnej Wirginii, kiedy to Robert Edward Lee był zmuszony poddać się generałowi Ulyssesowi S. Grantowi w miejscowości Appomattox Court House. Autorzy zwracają uwagę na geniusz Lee, którego kampanie, będące modelowym przykładem doskonałej strategii i taktyki, do dziś stanowią przedmiot badań na wszystkich akademiach wojskowych. Szczegółowo omawiają również atak dziesiątkujący konfederatów oraz decydujący pościg za generałem Lee. Kolejne części: Idy śmierci, Długi Wielki Piątek oraz Pościg, są już bezpośrednio związane z przygotowaniami do zamachu oraz z samym zamachem na prezydenta w Teatrze Forda w Waszyngtonie. Poznajemy również losy zamachowca, Johna Wilkesa Bootha, a także okoliczności jego śmierci oraz współpracujących z nim spiskowców.

Zabić Lincolna. Szokujący zamach, który zmienił Amerykę jest pozycją wyjątkową, bowiem wyjątkowa jest prezentowana w niej postać. Wizjoner, który stał się symbolem demokratycznych tradycji, znienawidzony przez Południe i obwiniany o śmierć tysięcy żołnierzy przez wieku mieszkańców Północy, do dziś budzi kontrowersje. Jego śmierć wstrząsnęła jednak całym krajem, a brawura przeprowadzonej akcji i sama osoba zamachowca stanowią wdzięczne tematy do dyskusji. Dzięki autorom książki możemy nie tylko poznać szczegóły zamachu czy kontekst społeczno-polityczny, ale również samego Lincona oraz jego ukochaną żonę.

Książka pełna jest informacji dotyczących sylwetki prezydenta, znanego ze zdumiewającej siły fizycznej (kiedyś podniósł z ziemi beczkę whiskey, a jeden ze świadków widział, jak w pojedynkę przeciągał ważące czterysta pięćdziesiąt kilogramów skrzynie z kamieniami) oraz jego oddania Mary Todd Lincoln. Wyobraźnię pobudzają również załączone zdjęcia, mapy oraz rysunki przedstawiające kolejne wydarzenia. To wszystko sprawia, że pozycja Zabić Lincolna... jest godna polecenia – i to nie tylko osobom pasjonującym się historią Ameryki, ale wszystkim zwolennikom rzetelnie przeprowadzonych analiz i porywającej lektury.