Recenzja książki: Wytępić całe to bydło

Recenzuje: Natalia Szumska

Strach jest ponadczasowy. Pustkę czuje się plecami.

 

 Wciąż bardzo trudno dyskutować o ludobójstwie. Wciąż bardzo trudno zakreślić granice, trudno rozliczyć zbrodnie, jeszcze trudniej - pokazać, kto pierwszy zawinił. W świadomości zbiorowej istnieje mit, że najgroźniejszym ludobójcą świata był Hitler, niektórzy sądzą nawet, że jedynym. Jego pomysły budzą dziś grozę i wydają się zupełnie oderwane od rzeczywistości, ale przecież nie były wyłącznie wytworem chorego umysłu. Nie były zupełnie bezpodstawne i nie trafiły na tak podatny grunt tylko dlatego, że Niemcy bali się swojego przywódcy. Trafiały do narodu w dużej mierze dlatego, że odpowiadały ówczesnym nastrojom i przekonaniom, które miały swoje korzenie w kolonializmie, do którego Niemcy dołączyli dopiero pod koniec XIX wieku.

 

Sven Lindqvist, szwedzki dziennikarz i historyk, rusza do Afryki Północnej, by zbadać tu pozostałości po kolonializmie. Jednocześnie analizuje pisma teoretyków i praktyków eugeniki, przestrzeni życiowej i samego kolonializmu, ale także ich przeciwników. Posługuje się słowami między innymi Josepha Conrada (mamy więc i polski akcent), Karola Darwina, Georgesa Cuviera, Friedricha Ratzela, a nawet Herberta Spencera i H. G. Wellsa. Są wśród nich pisarze beletrystyczni i naukowi, myśliciele, antropolodzy, nawet politycy i podróżnicy. To zabieg dość ryzykowny, ale też pozwalający na pełną ocenę zjawiska (i jego okoliczności oraz odbioru społecznego), jakim było tłumaczenie ludobójstwa względami naukowymi oraz moralnymi. Wytępić całe to bydło łączy także rozmaite style – esej, reportaż, naukową pracę badawczą, analizę literaturoznawczą – to może męczyć, ale również pozwala na pełniejsze spojrzenie.

 

Być może Lindqvist nie odkrywa Ameryki (tudzież Afryki i Azji), ale bezsprzecznie systematyzuje fakty, ukazując niewyobrażalne (dla współczesnego człowieka) okrucieństwo, jakiego dopuszczali się między innymi Anglicy, Francuzi i Belgowie w swych koloniach na kontynentach pozaeuropejskich. Opisuje rywalizację imperiów o wpływy, przestrzeń życiową i pozycję na arenie międzynarodowej, ale też zapalczywość jednostek, które drogę do sławy i pieniędzy dosłownie wyściełały sobie trupami ludzi “gorszych” – według ówczesnych standardów. Wszystko to w atmosferze społecznego przyzwolenia, a nawet żarliwego poparcia wobec powszechnego przekonania o moralnym prawie do likwidowania słabszego przeciwnika.

 

Lindqvist dobitnie pokazuje, że wszędzie tam, gdzie panuje niewiedza (a wystarczy choćby dziś rozejrzeć się przecież dookoła), może rozgrywać się współczesne Jądro ciemności.

Kup książkę Wytępić całe to bydło

Sprawdzam ceny dla ciebie ...

Zobacz także

Zobacz opinie o książce Wytępić całe to bydło
Książka
Inne książki autora
Już nie żyjesz. Historia bombardowania
Sven Lindqvist0
Okładka ksiązki - Już nie żyjesz. Historia bombardowania

1 listopada 1911 roku nad północnoafrykańską oazą Tagiura porucznik Giulio Cavotti wychylił się z kokpitu swojego prymitywnego samolotu i wypuścił granat...

Terra nullius. Podróż przez ziemię niczyją
Sven Lindqvist0
Okładka ksiązki - Terra nullius. Podróż przez ziemię niczyją

„Terra nullius - ziemia niczyja. Ziemia, która do nikogo nie należy. W każdym razie do nikogo, z kim trzeba by się liczyć. Obszar, który wkrótce...

Zobacz wszystkie książki tego autora
Recenzje miesiąca
Srebrny łańcuszek
Edward Łysiak ;
Srebrny łańcuszek
Dziadek
Rafał Junosza Piotrowski
 Dziadek
Aldona z Podlasia
Aldona Anna Skirgiełło
Aldona z Podlasia
Egzamin na ojca
Danka Braun ;
Egzamin na ojca
Cień bogów
John Gwynne
Cień bogów
Rozbłyski ciemności
Andrzej Pupin ;
Rozbłyski ciemności
Wstydu za grosz
Zuzanna Orlińska
Wstydu za grosz
Jak ograłem PRL. Na scenie
Witek Łukaszewski
Jak ograłem PRL. Na scenie
Pokaż wszystkie recenzje
Reklamy