Recenzja książki: Tomek mój wszechświat. Wspomnienie o Tomaszu Mackiewiczu
Recenzuje: Danuta Szelejewska
Potężny i niezwykle skomplikowany masyw Nanga Parbat (8126 m n.p.m.) należy do gór wyjątkowo trudno dostępnych i niebezpiecznych. Właśnie tam, u podnóża trapezu szczytowego, na zawsze pozostało ciało Tomasza Mackiewicza – polskiego himalaisty o skomplikowanej osobowości, który tej górze poświęcił osiem lat i ostatecznie swoje życie. Tomek mój wszechświat to płynące z głębi serca Anny Solskiej-Mackiewicz Wspomnienie o Tomaszu Mackiewiczu.
Wracając pamięcią do początków znajomości z Tomkiem, autorka prowadzi czytelnika po ścieżce ich wspólnej, stopniowo kształtującej się, niełatwej miłości: pierwsze spotkanie przy ognisku, trudy codziennego życia, kolejne mieszkania, narodziny Zoi, wzajemne wspieranie się, ale i „docieranie”, wychowywanie dzieci z poprzednich małżeństw, praca zawodowa i mandaty, problemy zdrowotne oraz nałogi, wyprawy i przygotowania do nich – wszystko to przeplatała nieustanna tęsknota Tomka za górami (dla himalaisty wspinanie się jest jak konieczne do życia powietrze), która miała znaleźć zaspokojenie podczas zimowego wejścia na Nanga Parbat. Wspomnienia Anny pokazują Tomka takiego, jakim był naprawdę: jego wrażliwość, buntowniczość, pragnienie wolności przy równoczesnej skłonności do ryzykanctwa, niechęć związaną z rywalizacją, upór oraz wytrwałość w dążeniu do celu. Pokazują Tomka intensywnie przeżywającego swoje życie, który nigdy nie zrezygnował z marzeń.
Obrany przez Annę Solską-Mackiewicz sposób przekazu dodaje jej zwierzeniom intymności, a to z kolei udowadnia, że miłość jest w stanie nawet w wadach dostrzec to, co partnerów łączy, a nie dzieli. Obok wynikających z codziennego życia osobistych refleksji i spostrzeżeń autorki (przekazuje je czytelnikowi, zwracając się jakby w bezpośredniej rozmowie do Tomka), treść wzbogacają cytowane przez nią słowa Tomka (wypowiadane lub pisane w listach, mailach, na blogu, a podczas wypraw przez telefon satelitarny), fragmenty listów (od Élisabeth Revol, uczestników wypraw, sponsorów, ratowników, dziennikarzy, przyjaciół), informacje dotyczące organizacji lotów ratunkowych w Himalajach, a także relacja z podjętej przez członków polskiej narodowej wyprawy na K2 akcji ratunkowej, która szerokim echem odbiła się na całym świecie a dwóch z uczestników (Adam Bielecki i Denis Urubko) zostali wielokrotnie odznaczeni za bohaterstwo (gdyby nie brawurowa, ekspresowa akcja zorganizowana przez Adama Bieleckiego, Denisa Urubko, Jarosława Botora i Piotra Tomalę, towarzysząca Tomkowi Élisabeth Revol także pozostałaby na zawsze na Nanga Parbat). Każdy rozdział poprzedza inspirujący cytat, pobudzają do refleksji fragmenty utworów literackich, a pojawiająca się w treści ikonka wysokiej góry bezsprzecznie kojarzy się z Nanga Parbat, górą, która dla Tomka okazała się przeznaczeniem i kresem jego życia. Uzupełnienie stanowią przypisy oraz bibliografia.
Wydana w piątym roku po tragicznej śmierci Tomasza Mackiewicza publikacja Wydawnictwa Bezdroża znacznie różni się od wielu innych, dostępnych na rynku książek o tematyce wysokogórskiej: jest to bowiem życiowa opowieść o ogromnej pasji i niesamowitej miłości, o radości z wspólnie spędzonych chwil, o tęsknocie oraz przeżywaniu żałoby. I choć brak pięknych zdjęć wysokogórskich krajobrazów, treść Wspomnienia o Tomaszu Mackiewiczu bez wątpienia zapadnie w pamięć czytelnika.
