Recenzja książki: Obiecaj mi, że będziesz wolny

Recenzuje: Justyna Gul

Więzień zemsty

Czym jest wolność? Każdy z nas postrzega ją inaczej, każdy nadaje jej inny wymiar – fizyczny bądź emocjonalny. A jak wolność postrzega Joan Serra de Llafranc, nastoletni bohater znakomitej powieści Obiecaj mi, że będziesz wolny? Dla niego wolność jest celem – wszak obiecał umierającemu ojcu, że będzie wolny niczym mewy. Droga do wolności jest jednak, niestety, niezwykle kręta i pełna niebezpieczeństw, ale zachowując hart ducha oraz kierując się jasnymi zasadami, Joan zmierza w kierunku spełnienia marzeń. Bo dopóki zachowujesz godność, jesteś wolny – jak pisze chłopiec w swoim dzienniku.

Zanim jednak mógł nakreślić te słowa, wiele przeszedł, a i przed nim kolejne wyzwania. Wciągającą historię walki o wolność, miłości do książek i pięknej Anny możemy poznać za sprawą książki opublikowanej nakładem wydawnictwa Albatros. Jorge Molist, hiszpański pisarz, znany szczególnie z powieści Pierścień. Spadek po ostatnim templariuszu, tym razem osiągnął prawdziwą wielkość, tworząc dzieło na miarę Filarów ziemi Folleta czy Katedry w Barcelonie Falconesa.

Przenosimy się do małej osady rybackiej Llafranc nad Morzem Śródziemnym, do roku 1484. Wówczas to galera saraceńskich piratów napada na mieszkańców, grabiąc ich domy, porywając kobiety i dzieci, a mężczyzn zabijając. W nierównej walce w obronie rodziny i przyjaciół, ginie również Ramón Serra. Niestety, jego śmierć nie ocaliła żony i córki, uprowadzonych na statek. Przed śmiercią zdążył on jedynie zobowiązać starszego syna, Joana, do ich odszukania i opieki nad bliskimi, a także do złożenia obietnicy. Obiecaj mi, że będziesz wolny – prosi syna w agonii i dopiero zapewnienie chłopca pozwala mu umrzeć w pokoju.

To zobowiązanie stanie się na długie lata drogowskazem dla Joana, który po utracie ukochanych rodziców trafia wraz z bratem do Barcelony, do Klasztoru Świętej Anny. W jego murach zajęcie znajduje młodszy chłopiec, natomiast Joan dzięki wstawiennictwu bogatego handlarza książek, Bartolomeu, trafia do księgarni Antoniego Ramóna Corra, gdzie uczy się sztuki introligatorskiej, zgłębia tajniki pisania, a także – w tajemnicy przed wszystkimi – uczy się czytać. Rzadkie wolne chwile wypełniają mu spacery po mieście, choć podziwia nie tylko architekturę Barcelony, ale i wdzięki pewnej panny, córki zamożnego jubilera. Jednak choć Anna odwzajemnia jego uczucia, to ojciec marzy dla niej  o bogatym mężu, szlachcicu bądź mieszczaninie, a nie o biednym wieśniaku, przepełnionym tęsknotą za wolnością, zemstą i posiadaniem własnej księgarni…

Akcja książki toczy się na przestrzeniu wielu lat, a Joan dorasta na naszych oczach, stając się mężczyzną i nie zawsze podejmując słuszne decyzje. Choć niekiedy zdarza mu się zboczyć z obranej drogi, to nie zapomina przyrzeczenia złożonego ojcu. Pragnie odszukać matkę i siostrę, ale jest świadom tego, że języki, których nauczył go stary saracen, mistrz Abdalá, nie wystarczą. Po tragicznych wydarzeniach, kiedy inkwizycja zbiera w Barcelonie swoje żniwo, a państwo Corró zostają oskarżeni o wzniecanie judaizmu i sprzedaż zakazanych ksiąg, Joan postanawia nauczyć się walczyć. Choć wciąż kocha książki, zostaje członkiem szanowanego cechu, który wyrabia armaty – to ma go przybliżyć do momentu zemsty. Okazuje się bowiem, że to nie saraceńscy piraci napadli na jego wioskę, ale przebrani za nich marynarze floty królewskiej pod dowództwem admirała Vilamaríego.

Czy Joanowi uda się zrealizować plany? Czy dokona aktu zemsty? Czy odnajdzie matkę i siostrę? Czy połączy się z ukochaną Anną i osiądzie w miejscu, gdzie będzie wolny i szczęśliwy prowadząc własną księgarnię? Odpowiedzi na te pytania kryje spektakularna, wielowątkowa powieść Obiecaj mi, że będziesz wolny, która pomimo imponującej objętości (prawie siedemset stron) uwodzi akcją i stylem autora.

Łącząc elementy powieści historycznej, romansu oraz powieści przygodowej, Molist stworzył nową jakość – książkę, która wstrząsa opisami ofiar inkwizycji, by po chwili zachwycać opisami cennych ksiąg. Angażując w śledzenie przygód bohatera, autor czyni nas świadkami jego wyborów, rozterek i zmagań z okrutnym niekiedy losem. Jesteśmy świadkami dorastania Joana, który z naiwnego, choć dzielnego chłopca, wyrasta na mężczyznę trawionego rządzą zemsty, ale i pchanego marzeniami. Czy mimo wszystko udaje mu się zachować godność, którą uważał za tożsamą z wolnością? Przekonajcie się sami podczas lektury.