Recenzja książki: Nexus. Krótka historia informacji

Recenzuje: Danuta Szelejewska

Międzyludzkie relacje nierozerwalnie związane są z wymianą informacji, a te – towarzysząc człowiekowi od zarania dziejów – przekazywane są na różne sposoby. Przeplatające się w książce Nexus. Krótka historia informacji pewność i sceptycyzm, prowadząc Od epoki kamienia do sztucznej inteligencji, poprzez świat wiedzy i wiary, prowadzą czytelnika tropem rewolucji informacyjnej.

Trzy części obszernej publikacji w zupełności wyczerpują temat. Rozpoczynając od przeglądu historycznego rozwoju ludzkich sieci informacyjnych, Yuval Noah Harari dostrzega równowagę pomiędzy mitotwórcami a biurokratami. Koncentruje się na problemie błędnych informacji, analizuje różnice mechanizmów samonaprawczych (słabe, silne) oraz omawia modele sieci informacyjnych (rozproszony, scentralizowany). Skupiając się na rozwoju sztucznej inteligencji AI wyjaśnia, w jaki sposób różni się ona od wcześniejszych technologii informacyjnych, kładąc przy tym nacisk na zawiadywany przez AI system finansowy, totalitaryzm oraz globalną równowagę sił między społeczeństwami. Zawarte w Epilogu obawy związane z przyszłościowym wpływem sztucznej inteligencji, która – jeżeli wymknie się spod kontroli, okaże się nieodwracalnym błędem – skłaniają ku refleksji.

Bogata w szczegóły publikacja Wydawnictwa Literackiego jest obszerna. Język przekazu – choć dość trudny, z mnóstwem specjalistycznych pojęć – trafi do czytelnika, na co ma wpływ systematycznie dokonywana przez autora drobiazgowa analiza poszczególnych zagadnień. Wyniki wieloletnich badań oraz spostrzeżenia historyków, biologów, futurologów, fizyków, chemików, informatyków, programistów, psychiatrów, polityków, teologów, filozofów i badaczy kultur starożytnych wzbogacają treść. Napotka czytelnik w lekturze poglądy, teorie, argumentacje, dogmaty, dylematy, schematy, aspekty, opinie, spory, tendencje, eksperymenty, kampanie oraz opisy konkretnych przypadków. Napotka odwołania do Biblii i mitologii oraz nawiązania do antycznych cywilizacji i systemów totalitarnych. Są daty, nazwiska, liczby, akronimy; są zwolennicy i przeciwnicy, podobieństwa oraz różnice, pytania i odpowiedzi. Są passusy z dokumentów kościelnych i świeckich oraz odczyty z tabliczek glinianych, jest także analiza dzieł starożytnych, ksiąg religijnych (kanonicznych i apokryfów) oraz utworów literackich. Pomocą służą podzielone na rozdziały przypisy bibliograficzne (wyjaśniające umieszczono pod tekstem, oznaczając je) i alfabetyczny indeks. Wszystko to pokazuje, jak gruntownie przebadana została treść.

Ponieważ zdobywanie informacji nie jest równoznaczne z nabywaniem mądrości, warto – w celu pogłębienia wiedzy – podążyć tropem Od epoki kamienia do sztucznej inteligencji, poznając w ten sposób Krótką historię informacji.

Tagi: Historia Historia społeczna i kulturalna Społeczeństwo i kultura - zagadnienia ogólne Socjologia i antropologia