Recenzja książki: Kostka i Bruno. Bajki wychowajki

Recenzuje: Justyna Gul

Bajki, które wychowują

Bajki służą odpowiedzi na dwa niezwykle istotne pytania. Pierwsze z nich dotyczy świata oraz reguł nim rządzących, natomiast drugie – sposobów radzenia sobie z zagrożeniami, kłopotami czy przeszkodami. Ich wartość została oparta na przekonaniu, że świat stworzony przez autora opowieści pomaga radzić sobie lepiej z rzeczywistością, w której żyjemy i zrozumieć ją. Bajki wpływają na rozwój dziecka, pozwalają kształtować jego osobowość w taki sposób, by stało się pełnowartościowym człowiekiem, empatycznym, otwartym na ludzi i ich problemy, pewnym siebie. Wpajają pozytywne wzorce zachowania, zachęcają do reprezentowania określonych postaw, przedstawiają wartości, jakimi warto się w życiu kierować i ułatwiają poruszanie się w otaczającej dziecko rzeczywistości. Odpowiednio dobrana bajka pomaga również rodzicom w realizowaniu procesu wychowawczego, uspokaja co do prawidłowości pewnych zachowań i pokazuje kierunek, w jakim należy pójść.

Bajki o terapeutycznych walorach możemy wymyślać samodzielnie w zależności od problemów, z jakimi zmaga się dziecko, od jego lęków czy wydarzeń w rodzinie, z którymi musi się zmierzyć. Możemy jednak skorzystać z gotowych podpowiedzi praktyków: biblioterapeutów, psychologów, pedagogów czy też innych rodziców. Interesującą i niezwykle cenną publikacją, która pomaga w "przepracowaniu" z pociechami pewnych tematów, jest książka Kostka i Bruno. Bajki wychowajki. Autorka, Dominika Słomińska, proponuje piętnaście wciągających bajek dla dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, poruszających piętnaście problemów wychowawczych. Każda z tych historii opatrzona jest stosownym komentarzem psychologicznym oraz zawiera cenne wskazówki dla rodziców odnośnie do metod wychowawczych i kierunków działania.

Słomińska przedstawia dzieciom sześcioletnią Kostkę - czyli Konstancję. Wraz z przyjacielem, Brunkiem, wkracza ona w świat pierwszych decyzji, pierwszych błędów oraz problemów wymagających pokonania. Pierwsze spotkanie Kostki i Brunka pokazało, jak wspaniałym obrońcą może być chłopiec. Kiedy grupa nastolatków zaczęła dokuczać dziewczynce, on bez wahania przeciwstawił się im, zdobywając nie tylko oddaną przyjaciółkę, ale i szacunek jednego z oprawców (Konstancja i Bruno). Obecność nowego szkolnego kolegi, poruszającego się na wózku inwalidzkim, staje się pretekstem do poruszenia tematu niepełnosprawności, a także do przytoczenia przepięknej historii o dzieciach zagubionych przez anioła wśród chmur (Kostka i niepełnosprawny Jaś).

Wspólnie z bohaterami książki dzieci mogą świętować też urodziny Kostki, zachwycając się niespodzianką przygotowaną przez jej rodziców (Urodziny), a także walczyć ze swoimi lękami, podobnie jak to czyni bohaterka. Dziewczynka bowiem bardzo nie lubi myć włosów i dopiero ciocia Dominika znajduje wspaniały sposób, by pokonać strach Kostki przed pianą szczypiącą w oczy (Kostka nie lubi myć włosów). Słomińska porusza również temat rozwodów (Rodzice Kajetana się rozwodzą), zazdrości i innych negatywnych emocji z nią związanych (Kostka jest zazdrosna), a także problemu okularów oraz innych elementów służących rehabilitacji bądź szeroko pojętemu usprawnianiu funkcjonowania dziecka (Nowe okulary Kostki). Dzieci uczą się również odróżniać dobro od zła, poznają pojęcia takie jak kradzież (Co to znaczy kradzież), śmierć (Prababcia Zosi jest chora), ale także błąd – w tym błąd popełniony przez osobę dorosłą (Pomyłka). Dzieci poznają negatywne skutki unikania mycia rąk przed jedzeniem (Bruno nie chce myć rąk), dowiedzą się, czym są odpowiedzialność i konsekwencja (Brunek i zbita szyba), nauczą się asertywności oraz rozwagi, poznając jednocześnie właściwy model działania na wypadek nieprzewidzianych okoliczności (Kostka i Brunek ratują dużego Sławka). Zauroczy je również magia świąt, choć będą musiały zmierzyć się z nową lekcją poprawnego zachowania (Gwiazdka), a także dowiedzą się, jakie skutki może mieć samowolne oddalenie się od rodziców (Bruno i Kostka idą w świat).

Umiejętnie skonstruowane historie zmuszają dzieci do przemyśleń i wyciągania wniosków, mogą stać się również kanwą, na której rodzice tkać będą swoje opowieści bądź po prostu bodźcem do wspólnych dyskusji – tak w domu, jak i w szkole. Każda z opowieści prezentuje wartości, jakimi warto kierować się w życiu, odpowiednie, prospołeczne postawy czy sposoby radzenia sobie z emocjami oraz trudnymi tematami. Jedyną kwestią, w której trudno zgodzić się z autorką, jest sposób przedstawienia śmieci. (…) Umrzeć to znaczy zasnąć na zawsze – mówi mama Kostki, tłumacząc córce, co tak naprawdę oznacza umieranie. Biblioterapeuci zapewne nie zaryzykowaliby posłużenia się takim określeniem w obawie, że u dziecka pojawi się problem ze snem (strach, by nie zasnąć na zawsze).

Kostka i Bruno. Bajki wychowajki to nie tylko wspaniałe historie, które pokocha każde dziecko, ale również wspaniali bohaterowie, dzieci o dobrych sercach i otwartych umysłach. Nawet, jeśli zdarza im się popełniać błędy czy zachowywać niegrzecznie, to bardzo szybko rozumieją swoje pomyłki, są gotowi przeprosić, a nawet ponieść konsekwencje swojego postępowania. Na uwagę zasługują również wspaniałe, barwne ilustrację Anety Dmowskiej oraz staranne wydanie w twardej oprawie, dzięki któremu książka będzie służyła kolejnym czytelmikom. Oby na rynku pojawiało się więcej takich publikacji - książek, które nie tylko czyta się z zainteresowaniem, ale które wywierają też pozytywny wpływ na młode umysły, pomagają kształtować nie tylko właściwe postawy, ale również zmysł estetyki.