Recenzja książki: Homo capax Dei jako ideał wychowania
Recenzuje: Danuta Szelejewska
Kierunkiem badań w ramach teologii i zarazem jej nauką pomocniczą jest pedagogika religii. Stanowiąc część teologii pastoralnej oraz uzupełniając katechetykę, usprawnia formację religijną człowieka poprzez włączenie do refleksji katechetycznej dorobku pedagogicznego. Pedagogika religii podejmuje więc zagadnienia praktyki i teorii szeroko pojętych procesów edukacji oraz socjalizacji religijnej. Ponieważ zaś w stworzonym „na obraz i podobieństwo Boże” (por. Rdz 1,26-27) człowieku ukryte jest dążenie do poznania prawdy o Stwórcy, sobie samym i otaczającym świecie, z pomocą przychodzi mu Sławomir Chrost ze swą metapedagogiczną rozprawą Homo capax Dei jako ideał wychowania, wzbogacającą personalistyczny nurt pedagogiki religii.
Publikacja Oficyny Impuls w pełni akceptuje ludzką otwartość na poszukiwania, które – w zależności od ich ukierunkowania – prowadzą (lub nie) do osiągnięcia statusu człowieka posiadającego duchowość, stałość, głębię. Jest próbą odpowiedzi na pytanie o ideał wychowania według koncepcji chrześcijańskiej. Całość została podzielona na cztery zasadnicze części. Analizę rozpoczynają rozważania stawiające pedagogikę, teologię i filozofię w służbie człowieka, który – jako Homo capax Dei (otwarty na Boga, skierowany na Niego i poszukujący Go) – stoi przed szansami i niebezpieczeństwami dla wartości uniwersalnych. Ponieważ wizję pięknej przyszłości trzeba z rozmysłem i odpowiedzialnie kształtować, w dalszej części monografii zajęto się ideałem wychowania, omawiając jego cele w świetle różnych koncepcji. Najbardziej utożsamiane z doktryną chrześcijańską są jednak rozważania skupiające się na człowieku stworzonym, odkupionym i eschatologicznym. Dopiero powyższe rozważania, zebrane razem, pozwalają na postawienie „kropki nad i”: przedstawienie człowieka w trzech płaszczyznach – „wgłąb”, „horyzontalnie” i „wertykalnie” – zamyka całość interesujących rozważań monografii Homo capax Dei jako ideał wychowania.
Autor w swoich przemyśleniach opierał się o prowadzone różnymi metodami długoletnie badania. Sięgnął również do literatury źródłowej, jaką stanowi Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, dokumenty Soboru Watykańskiego II oraz Katechizm Kościoła Katolickiego. Korzystał także z opracowań wielu teologów, psychologów, pedagogów i filozofów. Pomocą służy obszerna bibliografia polsko- i obcojęzyczna, przypisy, liczne cytaty (zapisano je kursywą i oddzielono od zwartego tekstu) oraz wykaz skrótów. Wprawdzie publikacja Oficyny Impuls zaliczana jest do literatury specjalistycznej, jednak ciekawy temat oraz przystępny język przekazu absolutnie nie zawężają grona odbiorców. Z powodzeniem skorzysta z niej każdy, kto choć w niewielkim stopniu czuje się Homo capax Dei – człowiekiem otwartym na Boga, skierowanym na Niego i poszukującym Go.
