Recenzja książki: Coco i jej mała czarna sukienka
Recenzuje: Monika Witczak
Historia najbardziej znanej projektantki na świecie skrojona dla małych dzieci.
Czy jest ktoś, kto nie słyszał nigdy o Coco Chanel? To chyba najsłynniejsza projektantka mody na świecie, autorka „małej czarnej” i perfum No.5, ikona luksusu, elegancji i jednocześnie prostoty, inspiracja zarówno dla wielkiej sztuki, jak i dla popkultury. To właśnie Coco Chanel wyzwoliła kobiety z gorsetów, zdjęła z ich głów olbrzymie kapelusze i zapoczątkowała modę na damskie spodnie. Dzięki swojej pracowitości i pewności siebie osiągnęła ogromny sukces. Ale nie zawsze tak było. Coco musiała zmierzyć się z biedą, osamotnieniem, a także (a może: przede wszystkim) z ludzką zawiścią i niezrozumieniem. Sama nie była krystalicznie czysta i swój sukces okupiła romansami i skandalami. Dotarła jednak tam, gdzie chciała – do kobiecych umysłów – i dziś chyba każda z nas ma w szafie przynajmniej jedną „małą czarną". Symbol Coco Chanel.
Coco i jej mała czarna to książka dla dzieci w wieku przedszkolnym, w bardzo prosty sposób przybliżająca postać panny Chanel i jej osiągnięcia. Tekstu jest tu niewiele, dominują charakterystyczne ilustracje, w których przeważają czerń i biel z domieszką stonowanych barw. Rysunki sprawiają wrażenie szkiców lub prac wykonanych przez dziecko, jednak gdy bliżej im się przyjrzeć, widać kunszt i detale, które nie są dziełem przypadku. Doskonale uzupełniają tekst i dopowiadają historię Coco, ukazują też jej warsztat i pokazują, że projektowanie nie jest łatwą i lekką pracą. Autorką tekstu i ilustracji jest Annemarie Van Haeringen, holenderska pisarka i ilustratorka książek dla dzieci.
Coco i jej mała czarna wpasowują się idealnie w nurt opowieści o kobietach, które swoją ciężką pracą i umiejętnościami zmieniły świat. Słynna projektantka, choć porównana do Kopciuszka, nie była bajkową księżniczką, zawdzięczającą wszystko magicznej mocy wróżki. Była kobietą, która swój sukces zawdzięczała ciężkiej pracy i dążeniem do realizacji własnych marzeń, mimo że te marzenia nie przystawały do standardów ówczesnego świata. Porzucona, wychowywana w domu dla sierot przez surowe siostry zakonne, pozbawiona perspektyw i zagubiona, znalazła w sobie siłę, by walczyć i zmieniać świat. Jednak sama ciężka praca i marzenia nie wystarczają, co wprost zaznaczono w książce. Coco miała jednak i talent, i szczęście – przeprowadziła się do bogatego znajomego i to odmieniło jej życie.
Cała historia Coco jest dość uproszczona i bardzo mocno skrótowa. Nie byłoby w tym nic dziwnego, biorąc pod uwagę, że mamy do czynienia z książką dla dzieci, lecz mam wrażenie, że całość nazbyt mocno wpisano w schemat „od zera do bohatera" (czy raczej: „od Kopciuszka do księżniczki"). Moja córka w trakcie lektury zadawała masę pytań, na które nie umiałam odpowiedzieć bez znajomości biografii Coco. Pięcioletniej dziewczynce nie wystarczyła informacja, że tata Coco jej nie chciał i porzucił ją, czy że poszła do bogatego znajomego, który jej pomógł. Chciała wiedzieć dlaczego, jak, skąd? Jako dorosła potrafię czytać między wierszami i wiem, co oznacza przeprowadzka do „przyjaciela" czy inne, sygnalizowane w tekście sprawy, choć książka nie porusza wprost żadnych kontrowersyjnych wątków z biografii Coco. Autorka posługuje się aluzjami czy po prostu ucina temat, przechodząc płynnie dalej. Z jednej strony może być to zarzut – z drugiej jednak to w końcu książka dla przedszkolaków.
Nie jest to więc propozycja dla tych, którzy chcą zaprezentować dziecku pełną historię Coco Chanel, ani dla tych, którym nie odpowiada wybieranie faktów i wpisywanie ich w założoną z góry tezę. Myślę jednak, że mimo wszystko książka niesie w sobie dużą wartość, pokazując dzieciom, że zawsze warto podążać za marzeniami i nie można pozwalać innym wtłaczać nas w schematy, że należy myśleć nieszablonowo i po prostu być sobą. Być może właśnie dzięki tej książce dzieci zainteresują się projektowaniem ubrań i stworzą własne, nieszablonowe prace? A kiedy przyjdzie czas, dowiedzą się o Coco więcej.
