Co czytamy w czasie pandemii? 2020 a wybory czytelnicze

Ciężka sytuacja epidemiczna towarzyszy nam już od roku. Przez ten czas zdążyliśmy przywyknąć do nowej normalności związanej z koniecznością noszenia maseczek oraz ograniczeniem kontaktów towarzyskich. A jak pandemia wpłynęła na rynek książki? 

• W czasie pandemii więcej Polaków przeczytało książki. 
• Wśród najchętniej czytanych autorów znalazła się Katarzyna Nosowska i Remigiusz Mróz.
• W 2021 roku na czytelnictwo wpływ może mieć stała cena książki. 

Przed rokiem nikt nie spodziewał się, że zamknięcie szkół i przymusowy lock down potrwa dłużej niż dwa tygodnie. Tymczasem przez ostatnich 13 miesięcy uczniowie uczą się zdalnie, ograniczamy także kontakty towarzyskie i zakrywamy twarz maseczkami. Jak się okazuje, pandemia wpłynęła nie tylko na naszą codzienność, ale także na literaturę. 

W 2020 więcej czytaliśmy 

Przede wszystkim – jak podkreśla Biblioteka Narodowa – w 2020 roku więcej Polaków sięgnęło po książkę. To naprawdę dobra wiadomość, chociaż wzrost czytelnictwa ogłoszony przez BN wciąż nie jest spektakularny. 

W 2020 roku po przynajmniej 1 książkę sięgnąć miało ok. 42% Polaków. 

Jak wskazuje Biblioteka Narodowa, ubiegłoroczny wynik jest najlepszy od sześciu lat. Oznacza to wzrost o 3% w skali roku i o 5% w skali dwóch lat.

Czytaj także: Coraz więcej Polaków czyta książki. Wyniki badań czytelnictwa w Polsce 2020

Jednak statystyki czytelnictwa to jedynie część badania. Oprócz tego opublikowano zestawienie najpoczytniejszych autorów. Lista czytanych w minionym roku autorów w żaden sposób zaś nie zaskakuje. 

Na pierwszych trzech miejscach znaleźli się ci sami twórcy, którzy pojawili się w top 3 2019 roku. Na pierwszej pozycji uplasował się Remigiusz Mróz, dalej była Olga Tokarczuk, a ostatnie miejsce na podium zgarnął Stephen King. 

W dalszej kolejności znaleźli się: Harlan Coben, Adam Mickiewicz, Henryk Sienkiewicz, Andrzej Sapkowski, Szczepan Twardoch, E.L. James oraz Jo Nesbø, który zamyka top 10 najchętniej czytanych twórców wg Biblioteki Narodowej. 

Książki dla dzieci i Katarzyna Nosowska największymi wygranymi pandemii? 

Nieco inaczej wygląda natomiast propozycja TOP 20 zestawienia sprzedaży przygotowanego przez Nielsen BookScan za okres od 22 marca 2020 do 20 marca 2021, czyli dokładnie rok od ogłoszenia pandemii w Polsce. 

Czytaj także: International Booker Prize 2021 – kto znalazł się na krótkiej liście? 

Według Nielsena w ubiegłym roku najchętniej kupowane były książki dla dzieci i dla młodzieży oraz literatura faktu. Zdaniem firmy badawczej, obie kategorie znacząco wzrosły na rynku w stosunku do roku „przed-pandemicznego”. Jednak to nie książka dla dzieci stała się największym bestsellerem. 

W czasie pandemii najchętniej sięgaliśmy bowiem po popularne bestsellery. Wśród nich znalazła się książka Powrót z Bambuko autorstwa Katarzyny Nosowskiej. Czytelnicy docenili także Niesamowite przygody dziesięciu skarpetek Justyny Bednarek, poszukiwali porad dotyczących zdrowego odżywiania w książce Marty Dymek Jadłonomia po polsku, a na fali efektu noblowskiego – zakupili masowo Czułego narratora Olgi Tokarczuk. 

Czytaj także: Miłość i medycyna – nowy serial od poniedziałku w wieczornym paśmie na TVP2

Nielsen i Biblioteka Narodowa zgadzają się w jednym – w 2020 roku wielkim wygranym był Remigiusz Mróz, który w obu zestawieniach znalazł się na pierwszym miejscu. Nielsen zanotował ponad 190 tysięcy sprzedanych egzemplarzy w ciągu ostatnich 12 miesięcy. Średnia detaliczna cena książki wynosiła 26,27 zł. 

Na drugim miejscu w zestawie Nielsena znalazła się J.K. Rowling, dalej – Marta Galewska-Kustra. 

Top 10 dopełniają: Andrzej Sapkowski, Anita Głowińska, Olga Tokarczuk, Lucinda Riley, Kirstin Hannah, Harlan Coben oraz Marta Dymek. 

Jak będzie wyglądać czytelnictwo w Polsce w 2021? 

Chociaż czytelnictwo w Polsce w ubiegłym roku zanotowały wzrost, Biblioteka Narodowa zaleca na razie „ostrożny optymizm”, bo chociaż wynik daje szansę wierzyć w to, że Polacy coraz częściej sięgać będą po literaturę, to wciąż daleko nam do wyników czytelniczych z początku XXI wieku. 

Czytaj także: Stała cena książki - wydawcy protestują przeciw pomysłowi PIK 

Problemem w 2021 roku mogą okazać się także zawirowania wokół ustawy o ochronie książki, której projekt przedstawiła Polska Izba Książki. Ustawa zakłada ujednolicenie cen książki do ceny okładkowej dla wszystkich księgarń – stacjonarnych i internetowych. Przeciwnicy projektu sugerują, że sztywne formowanie cen doprowadzi do zmniejszenia zakupów nowości wydawniczych w księgarniach.

Trudno przesądzić zatem, jak będzie wyglądało czytelnictwo w bieżącym roku.