Zwierzchnik
Tom Clancy, Mark Greaney

Kiedy Tom Clancy debiutował w 1984 roku powieścią "Polowanie na Czerwony Październik", to chyba nawet jemu samemu się nie śniło, że oto powołał do życia legendę. Ów debiut szybko stał się światowym bestsellerem, a kiedy sześć lat później John McTiernan przeniósł go na ekran, obsadzając w głównej roli, Jacka Ryana, jednego z najprzystojniejszych ówczesnych aktorów czyli Aleca Baldwina, to o młodym analityku CIA usłyszeli nawet ci, którzy z założenia po powieści sensacyjne nie sięgają. Przez kolejne lata spod ręki Clancy'ego wyszło jeszcze 15 książek z Jackiem Ryanem, który w międzyczasie awansował na zastępcę dyrektora CIA, po wypadku odszedł ze służby, wykładał historię w Akademii Marynarki Wojennej, następnie wrócił do polityki jako doradca prezydenta ds. Bezpieczeństwa Narodowego, za zasługi w czasie konfliktu z Japonią mianowany został wiceprezydentem, a wreszcie staje na czele państwa po tragicznej śmierci urzędującego prezydenta. Większość powieści z cyklu o Jacku Ryanie Clancy napisał sam, jednak trzy ostatnie książki powstały w duecie z Markiem Greaney'em. Ostatnia z nich nosząca tytuł "Zwierzchnik" wyszła w grudniu 2013 roku, już po śmierci autora, a w listopadzie 2014 roku trafiła do polskich księgarń. Osią książki jest konflikt pomiędzy Rosją a Ukrainą o Półwysep Krymski. (Swoją droga Clancy, gdyby nie był tak dobrym pisarzem, mógłby zarabiać jako wróżka...). Walerij Wołodin, prezydent Rosji dąży do odbudowania Związku Radzieckiego i połączenia w jeden organizm dawnych republik radzieckich. Atakuje Estonię, jednak interwencja sił NATO uniemożliwia zajęcie nadbałtyckiego państwa. Kolejnym celem staje się Ukraina, a przede wszystkim Krym i dostęp do Morza Czarnego. W obliczu zbliżającej się wojny Amerykanie muszą ewakuować z zagrożonych terenów swoich obywateli, głównie pracowników CIA, równocześnie poszukując ludzi stojących za otruciem rosyjskiego dysydenta i bliskiego przyjaciela prezydenta Ryana. W tym czasie syn prezydenta, Jack Junior pracuje jako analityk w londyńskiej firmie zajmującej się międzynarodowymi finansami. Jedna ze spraw, którą się zajmuje dotyczy przejęcia przez Gazprom należącej do angielskiego miliardera firmy wydobywczej. Dla nikogo nie jest tajemnicą, że za Gazpromem stoją wysoko postawieni Rosjanie, może nawet sam prezydent Wołodin. Okazuje się, że rozwiązania współczesnych konfliktów należy szukać w przeszłości. Trzydzieści lat wcześniej Jack Ryan badając okoliczności śmierci oficera operacyjnego natrafił na aferę finansową dotyczącą tajnych kont KGB oraz na trop tajnego zabójcy o pseudonimie "Zenit". Po latach sprawa powraca, a ustalenie tożsamości "Zenita" może mieć decydujący wpływ na utrzymanie pokoju na świecie... Tom Clancy nie bez powodu uznawany jest za mistrza powieści sensacyjnej. Jego książki charakteryzuje niezwykła dbałość o szczegóły, tak jeśli chodzi o fabułę, jak i o "zaplecze techniczne", z którego korzystają bohaterowie. Czytelnik znajdzie w jego książkach dokładny opis broni, pojazdów i samolotów bojowych podany w ten sposób, że nawet laik go zrozumie. Autor opisuje tez ze szczegółami sposób działania rozmaitych oddziałów bojowych, morderczy cykl treningowy i drobiazgowe planowanie akcji - te wszystkie szczegóły mają wpływ na ostateczne powodzenie akcji. I co ważne, robi to tak, że czyta się te opisy z autentyczną ciekawością. Ważną sprawą jest też konstrukcja głównych bohaterów, zarówno tych, którzy występują w kilku częściach cyklu, jak i tych epizodycznych. Różnorodność typów, charakterów, nawet rodzaju poczucia humoru sprawia, że szybko stają się bliscy czytelnikowi, który będzie im kibicował w czasie akcji. Oczywiście "dobrzy" nie maja patentu na zwycięstwo, zdarzają im się pomyłki, ale w ogólnym rozrachunku... Ponieważ książka stanowi kolejny tom cyklu, to siłą rzeczy nawiązuje do poprzednich tomów i dobrze byłoby znać jej poprzedniczki. Aczkolwiek bez większego problemu można ją czytać osobno, bo nawet jeśli są wspominane wcześniejsze wydarzenia to zawsze jest kilka słów wyjaśnienia.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Ostatnie doniesienia z Ukrainy nie napawają optymizmem. Wojna, która ogarnęła naszych sąsiadów jest sprawą całkowicie realną i namacalną, dlatego tym bardziej przerażająco wygląda książka Toma Clancy’ego i Marka Greaney’a Zwierzchnik, której motywem przewodnim stały się Rosja i jej polityka ekspansyjna.

Zwierzchnik to rasowa powieść szpiegowska, która odnosi się do czasów zimnej wojny oraz rozgrywa w czasach współczesnych, w zasadzie równolegle do tego, co sami możemy obserwować w mediach. Jest kolejną już powieścią o byłym agencie CIA Jacku Ryanie i prezydencie USA w jednej osobie, który walczy z wszelkimi objawami terroru i zła na globie. Tym razem przyjdzie mu zmierzyć się z Federacją Rosyjską a właściwie jej prezydentem Walerijem Wołodinem i jego najbliższymi poplecznikami.

 

Początek historii, to nieudana inwazja na Estonię, późniejsza aneksja Krymu i konflikt na Ukrainie. Od samego początku, słuchacz w napięciu śledzi losy głównych bohaterów rozgrywającego się dramatu, w którym pierwsze skrzypce wiodą prezydenci dwóch mocarstw i szpiedzy. Ci działający w czasach zimnej wojny i ci działający obecnie. Oczywistym jest od samego początku, że pozornie oddzielne historie muszą jakoś się ze sobą łączyć. Sęk jednak w tym, w jaki sposób… Zapewniam, że to pytanie nie da wam spocząć przez bardzo długi czas. Będzie wam drążyć dziurę w brzuchu, póki w końcu nie powiążecie wszystkich nitek i nie znajdziecie odpowiedzi w dręczących was kwestiach.

Mistrzowsko poprowadzone wątki i mocno urealnione wydarzenia będą was dosłownie prześladować, a wy będziecie zachodzić w głowę, czy opisywane zdarzenie, to autentyk, czy fałsz… Clancy i Greaney pisząc Zwierzchnika, stworzyli historię, która bez mała stała się w pewnym sensie proroctwem… Atak na Ukrainę, którego obecnie jesteśmy świadkami, był w chwili powstawania tej książki luźnym wytworem wyobraźni, choć w pewnym sensie i dowodem znajomości realiów rządzących polityką. Autorzy nie mogli jednak przewidzieć, że fikcja literacka choć w części zostanie zamieniona w fakt…

Sprawa Ukrainy, to oczywiście nie jedyna kwestia poruszana w Zwierzchniku. Jednak jest ona osią, wokół której zbudowane są inne, równie ekscytujące wątki. Ich sposób zazębienia pokazuje, że Tom Clancy był prawdziwym mistrzem gatunku.

 

Zwierzchnika brawurowo odczytał Janusz Zadura. Nie da się inaczej ująć sposobu w jaki uporał się z tą lekturą lektor. Doskonała dykcja, umiejętność stopniowania napięcia za pomocą głosu, utrzymywanie doskonałego tempa i rytmu – wszystko to sprawiło, że książki tej słucha się wybornie. Biblioteka Akustyczna postawiła na dobrą kartę, wydając w formie audiobooka Zwierzchnika i na bardzo dobrego, wielokrotnie już sprawdzonego lektora.

A dzięki temu, ten wyśmienity polityczny thriller jest jeszcze bardziej pikantny i soczysty.

Serdecznie polecam!

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

 Czytanie to niezwykła przyjemność, zabawa, rozrywka i relaks dla każdego człowieka, który kocha literaturę. Czasami jednak zdarza się tak, iż zdrowie, miejsce w którym się znajdujemy lub też zwyczajne zmęczenie, uniemożliwiają Nam fizyczny kontakt z papierowym lub elektronicznym wydaniem książki. Na szczęście na ratunek przychodzą Nam wówczas audiobooki, które oferują Nam dokładnie to samo co zwykła książka, a czasami nawet i znacznie więcej..:) Dobrze opracowany audiobook to naprawdę niezwykłe doznanie dla Naszych zmysłów, które prowadzone przyjemnym głosem lektora potrafią przenieść Nas do literackiego świata w ciągu jednej chwili..Skoro mowa o dobrych audiobookach.., to nie można chyba wymyślić sobie lepszej pary aniżeli Biblioteki Akustycznej jako wydawcy oraz Toma Clancy'ego jako autora zarejestrowanej na płycie powieści. Owa książką jest "Zwierzchnik", zaś lektorem tego audiobooka jest Janusz Zadyra.

 

 "Zwierzchnik" to kolejna, dziewiąta już odsłona przygód legendarnego już super agenta CIA - Jacka Rayana. Fabuła powieści przenosi Nas do niedalekiej przyszłości, w której na rosyjskim fotelu prezydenckim  zasiada dawny  operacyjny agent wywiadu - Walery Wołodin. Rosja jego rządów to kraj twardej, autorytarnej ręki, w której śmierć politycznych przeciwników i nagłe zaginięcia wszelkich niewygodnych dla Kremla postaci, jest codziennością. Prezydent Wołodin dąży do swojego najważniejszego celu, jakim jest odbudowanie potęgi politycznej i imperialnej dawnej Rosji. Doskonałą okazją ku temu wydaje się być militarna inwazja na Ukrainę, w której na wskutek prowokacyjnej działalności grup przestępczych dochodzi do licznych zamieszek i protestów. Już tylko krok dzieli świat od wybuchu III wojny światowej, zaś zapobiec jej mogą jedynie dwie osoby - Jack Rayan senior i Jack Rayan Junior. Pierwszy z nich, zasiadający na fotelu prezydenckim Stanów Zjednoczonych, zna bowiem pewien dawny, krwawy sekret z życia prezydenta Wołodina, który może pomóc w powstrzymaniu jego szaleńczych planów.  Drugi z Rayanów, rozpoczynający karierę analityka finansowego w Londynie, zostanie wplątany w niebezpieczną grę wywiadów, w której stawką jest przyszłość całego świata..

 

 Przede wszystkim muszę zacząć swoją recenzję od tego, iż słuchanie tego audiobooka wywoływało u Mnie dwie emocje - przyjemność i przerażenie. Przyjemność powodowaną świetną fabułą, pełną licznych zwrotów akcji, brawurowych scen, wyrazistych postaci i niezwykle inteligentnej ścieżki narracyjnej. Przerażenie zaś wynikało z tego, iż scenariusz zarysowany w tej książce to niemalże kalka aktualnych wydarzeń polityczno - militarnych na Ukrainie, które możemy śledzić w mediach każdego dnia. Przerażenie to jest tym większe, iż książka ta miała swoją premierę w USA w 2013 roku, czyli na długo przed inwazją „zielonych ludzików” na Krym i wschodnie tereny Ukrainy. To naprawdę istny fenomen, iż autorowi książki udało się tak bardzo trafnie zarysować przyszłość najbliższych lat, która opuściła karty literatura i zaczęła niejako żyć swoim własnym, realnym życiem. Naprawdę wielkie słowa podziwu i uznania należą się  nieżyjącemu już Tomowi Clancy'emu za jego niezwykły talent analitycznego postrzegania rzeczywistości, którym tak często przecież  raczył Nas w swoich książkach.  Lecz tym razem autor dokonał rzeczy niemalże niemożliwej - przewidział przyszłość.   

 

 "Zwierzchnik" to powieść, która ukazała się już po śmierci autora, zaś jej ostatecznej wersji dopilnował i dopatrzył przyjaciel Toma Clancy'ego - Mark Greaney. I przyznać trzeba, iż efekt finalny jest więcej niż bardzo dobry. Wiem, iż zapewne narażę się tym stwierdzeniem wielu fanom twórczości tego pisarza, jednak uważam niniejszą książkę za jedną z dwóch najlepszych odsłon przygód Jacka Rayna, zaraz po genialnym "Polowaniu na Czerwony Październik", a być może nawet i przewyższającą tamtą pozycję. "Zwierzchnik" to genialne połączenie fikcji literackiej z realną sytuacją geopolityczną na świecie, które to tak naprawdę dokonało się samoistnie, naturalnie, bez intencji autora. Chyba nie potrafię przypomnieć sobie innej powieści sensacyjnej, która tak bardzo by Mnie zaszokowała swoim realizmem i jednocześnie zafascynowała do tego stopnia, bym zaczęła się bać tego, co mogę przeczytać na kolejnych stronach tekstu. To tylko jeden z dwóch wielkich plusów tej lektury. Drugim jest to, iż w książce tej obserwujemy niejako naturalną zmianę pokoleń, w której to Jack Rayan senior oddaję pałeczkę działań operacyjnych swojemu synowi. Ważne jest to, iż proces ten przebiega w sposób jak najbardziej logiczny, naturalny, niezbędny dla atrakcyjności fabuły. To naprawdę kawałek świetnej roboty, której nie zapomnimy na bardzo, bardzo długi czas..

 

 Jeśli chodzi zaś o samą fabułę tej powieści, to stoi ona jak zawsze na najwyższym poziomie i znajdziemy tutaj wszystko to, czego powinniśmy się spodziewać po twórczości Toma Clancy'ego. Częste zmiany lokacji, liczni bohaterowie, wartkie sceny walki i pościgów, umiejętne ukazanie działań na najwyższych szczeblach władzy z działalnością wywiadowczą w terenie i przede wszystkim absolutna nie przewidywalność wydarzeń - wszystko to tutaj znajdziemy i to w jak najlepszym wydaniu:). Akcję obserwujemy z kilku perspektyw, m.in. prezydenta Stanów Zjednoczonych, jego syna - agenta, rosyjskiego prezydenta oraz oficerów rosyjskiego wywiadu. Ważne jest to, iż każda z tych perspektyw jest pasjonująca, ciekawa i nie stanowiąca zbędnego "wypełniacza" fabuły. 

W zasadzie to znajdziemy tutaj wszystko, co w dzisiejszym świecie może decydować o konflikcie zbrojnym. Militarne aspekty i nowinki techniczne, polityczne gierki dyplomatyczne, bankowe i finansowe operacje oraz  działalność wywiadowcza z zawodowymi zabójcami na czele. Ponadto raz jeszcze powrócimy do wydarzeń z okresu "zimnej wojny", które odegrają kluczową rolę w przebiegu tego współczesnego konfliktu..

 

 Jeśli chodzi zaś o sylwetki bohaterów, to oczywiście absolutnie nie mamy Im nic do zarzucenia. Jack Rayan senior, mimo upływu lat i zajmowanego stanowiska, wciąż jest tym samym niezwykle inteligentnym, przebiegłym i perfekcyjnym agentem, który zachwyca czytelników swoją umiejętnością analitycznego kojarzenia faktów i odnajdywania się w każdej, nawet najtrudniejszej sytuacji. Jego syn jest bardzo podobny do ojca, choć oczywiście niejako "bardziej współczesny". Równie inteligentny, odważny, sprytny i sprawny fizycznie, tak naprawdę jednak uczący się dopiero swojego nowego, wywiadowczego rzemiosła. I jeszcze rosyjski prezydent Walery Wołodin. Człowiek tak bardzo przypominający Putina, iż nie sposób nie uciec od przypuszczeń, iż to właśnie na rzeczywistym rosyjskim prezydencie wzorował się Tom Clancy przy tworzeniu tej postaci. Jest to osoba inteligentna, niebezpieczna, okrutna, przebiegła w złym znaczeniu tego słowa i budząca strach swoim szaleńczym i nie do końca logicznym postępowaniem. Prawdziwy czarny charakter, którego chyba nie można było lepiej przedstawić na kartach literatury.

 

 Słów kilka chcę poświecić samemu nagraniu audiobooka. Od strony technicznej oczywiście jak zawsze stoi ono na najwyższym poziomie, zaś samo słuchanie ścieżki audio stanowi niezwykłą przyjemność dla ucha:). Lektor - Janusz Zadura, czyta książkę w sposób niezwykle barwny, inteligentny, ujmujący. Akcentuje i modeluje brzmienie swojego głosu w momentach tego wymagających, by po chwili ponownie powrócić do kojącej, cichej narracji. Świetna robota, która sprawia iż przez blisko 23 godziny narracji ani przez chwile nie czujemy się znudzeni czy też zmęczeni słuchaniem.

 

 Nie wiem czy powstaną kolejne powieści o przygodach Jacka Rayana, których autorem będzie jakiś inny pisarz, być może Mark Greaney. Niemniej chciałabym tego bardzo, gdyż smutnym faktem byłoby to, iż wraz ze śmiercią Toma Clancy'ego odejdą na zawsze bohaterowie jego wielkiego cyklu. Czas pokaże jak to będzie, a dziś nie pozostaje Mi nic innego jak zachęcić wszystkich czytelników do sięgnięcia po "Zwierzchnika", który stanowi naprawdę piękne i godne uhonorowanie kariery pisarskiej Toma Clancy'ego..

(Kliknij aby rozwinąć opinię)