Raptularz
Urszula Kozioł ;

Tomik poetycki Urszuli Kozioł „Raptularz”,  za który otrzymała w tym roku Nagrodę Literacką Nike,  to przejmujące dzieło pełne zadumy nad życiem, śmiercią i przemijaniem. W swojej formie przypomina notatnik czy szkicownik będący zbiorem luźno splecionych myśli i emocji, które autorka, w wieku dziewięćdziesięciu kilku lat, postanowiła zebrać, by nadać im ostateczny kształt. “Raptularz” odebrałam jako poezję pożegnania, pełną świadomości nieuchronności końca, jednocześnie głęboko zakorzenioną w tęsknocie za tym, co przemija.

Centralnym motywem zbioru jest refleksja nad starością, odchodzeniem i utratą. W wierszach poetki czuć zmęczenie życiem, ale i pewien rodzaj ulgi, wynikający z pogodzenia się z nieuchronnym. Teksty, takie jak „Z niczym tu przyszłam” czy „Odprowadź mnie”, przepełnione są poczuciem pustki, ale też melancholią i delikatną akceptacją, które ukazują autorkę jako osobę godzącą się z cyklem życia. Słowa poetki przypominają o naszej skończoności, a przy tym stawiają fundamentalne pytania o sens istnienia.

Nie brakuje tu także wspomnień, które wracają z gorzką świadomością ich utraconego piękna Urszula Kozioł w niezwykle szczery sposób pisze o śmierci ukochanego i pustce, która po nim pozostała – stracie, która na zawsze zmieniła jej świat. W wierszu „Złudzenia optyczne” poetka stwierdza, że jej pragnienie miłości umarło wraz z jego odejściem. To wyjątkowo osobiste wyznanie nadaje zbiorowi intymnego charakteru.

Na szczególną uwagę zasługuje wiersz „Tempus fugit”, który mnie osobiście poruszył najbardziej. W prostych, a zarazem niezwykle wymownych słowach, poetka przypomina, jak cenny jest czas – ten, który mamy, zanim przeminie. W tym krótkim tekście kryje się cała esencja ludzkiego lęku przed przemijaniem i jednocześnie zachęta, by wykorzystać każdą chwilę. Wiersz ten pozostawia czytelnika z głębokim poczuciem ulotności życia i potrzebą doceniania każdej chwili.

„Raptularz” to nie tylko poezja o śmierci, ale także o miłości – tej, która była, i tej, która pozostaje we wspomnieniach. Choć niektóre wiersze mogą wydawać się zbyt dosłowne, a momentami emocjonalnie surowe, to ich szczerość i autentyczność sprawiają, że trudno przejść obok nich obojętnie. Czytanie tego zbioru było dla mnie nie tylko refleksją nad twórczością Urszuli Kozioł, ale również nad własnym życiem i tym, co naprawdę w nim ważne.

To tomik, który wzrusza, zmusza do myślenia i przypomina, że choć nasze dni są policzone, to każda chwila ma wartość. „Raptularz” nie jest tylko pożegnaniem poetki, ale także przestrogą i lekcją dla nas wszystkich – byśmy zdążyli na czas docenić to, co mamy.

Czasami sięgam po poezje, czytam ją i odczuwam różne emocje - czasami mniej intensywnie,a innym razem z taką siłą, że mam wrażenie, iż wiersze były pisane specjalnie dla mnie. Czasami wydaje mi się, że poeta zajrzał w moją duszę i wydobył z niej moje najskrytsze myśli.

Tomik poezji "Raptularz" Urszuli Kozioł, nagrodzony Nagrodą Literacką "Nike" 2024 skrywa wiersze, które głęboko poruszyły moją duszę.

Poruszają one temat przemijania, straty oraz odchodzenia od samego siebie.

Nie mogłam zdecydować się jaki wiersz tu umieścić. Wybrałam "Tempus Fugit".

/Tempus Fugit/

Czas zawczasu

pogrążyć się w sobie

czas

zdążyć na czas

czas mieć czas

zanim

strąci nas w bezczas

bo poniewczasie

będzie za późno na cokolwiek.

 "Tempus fugit" to łacińskie wyrażenie, które można przetłumaczyć jako ,, czas ucieka, nieodwracalny czas". Często używa się go, aby przypomnieć ludziom, że czas jest ograniczony i szybko mija. 

Wyrażenie to może służyć jako zachęta do docenienia ważnych chwil oraz do unikania odkładania na później realizacji swoich celów.

Można go również używać, aby przypominać ludziom, aby jak najlepiej wykorzystali swój czas, niezależnie od tego, czy spędzają go z bliskimi, czy też realizują swoje cele.