Pirackie Oświecenie albo prawdziwa Libertalia

Piraci z Madagaskaru

Madagaskar, państwo wyspiarskie położone na Madagaskarze w zachodniej części Oceanu Indyjskiego, u południowo-wschodnich wybrzeży Afryki. Madagaskar jest czwartą co do wielkości wyspą na świecie i pierwszą w Afryce. 

David Graeber w swojej ostatniej publikacji kreśli przed nami egzotyczny świat Madagaskaru z XVII i XVIII wieku. Opowiada w niej o karaibskich piratach, którzy przypływając na wyspę, pozostawali na niej, wżeniając się w lokalną społeczność, a ich potomkowie zamieszkują wyspę do dziś, znani jako Zana - Malata. Takie małżeństwa pomagały nie tylko pitarom, którzy chcieli osiąść gdzieś na stałe, ale także malgaskim kobietom, które dzięki małżeństwu z obcokrajowcem, dodatkowo bogatym 😉 podwyższały swoją pozycję w społeczności Malgatów. Autor poświęca tu myślę dość miejsca kobietom malgajskim, które by zatrzymać przy sobie ukochanego bądź zemścić się na tym, który odważył się je opuścić stosowały czary, uroki, klątwy, magię lokalną!
Opowieść autora niszczy trochę portret piratów, który znany jest nam z książek przygodowych czy filmów. Bowiem okazuje się, że piraci wcale nie byli tacy wyrywni do walki, woleli spory, nieporozumienia rozwiązywać drogą dyskusji, rozmowy, polemiki, a nie pięściami czy sztyletami. Agresję stosowali jedynie przy napadach na statki, które plądrowali, a łupy dzielone były równo! Znany nam obraz pirata awanturnika był kreowany przez nich samych, by budzić strach przed krajami europejskimi, by podkreślić swoją pozycję przed europejskimi władcami pojawiały się historie o piratach, którzy zostawali podnoszeni do tytułu króla, księcia danego regionu na Madagaskarze, stąd także pojęcie Libertalii, a wszystko po to by mieć dobry piar zagranicą 😉 Chyba wolę obraz piratów z serii filmów "Piraci z Karaibów " 😅

Autor omawia tu także dzieje utworzenia Konfederacji Betsimisaraka. A także przybliża postać Ratsimilaho, który był władcą wschodniego wybrzeża Madagaskaru. Uważa się, że był synem angielskiego pirata Thomasa Tewa i królowej Madagaskaru, Antavaratry Raheny. Konfederacja Betsimisaraka była stworzona właśnie przez Ratsimilaho.
Betsimisaraka stanowią około piętnastu procent ludności Madagaskaru i są drugą co do wielkości grupą na Madagaskarze po Merina.

"Pirackie oświecenie albo prawdziwa Libertalia " to ciekawa lektura, wymagająca jednakże skupienia, ponieważ autor ma dość chaotyczny styl pisania, zaczyna opowiadać o jednej rzeczy, potem przerywa dygresją, by ponownie powrócić do tematu przewodniego. Mnie utrudniały skupienie nazwy, które przeplatają tekst i są w języku malgajskim. Ale to jedyne minusy, a tak to dużo dowiedziałam się o Madagaskarze, piratach, Malgaszach i ich życiu. Mnie przyciągnął do lektury tytuł(widzę piratów i biorę w ciemno! 🥰) może Was także zachęci do sięgnięcia, bo myślę, że warto przeczytać tę publikację. Polecam !

Za egzemplarz do recenzji dziękuję wydawnictwu Zysk i S-ka.

Piraci fascynują ludzi od zawsze, a często te wyobrażenia kolosalnie rozmijają się z prawdą.
Autor w swojej książce ukazuje niejako nieco alternatywną historię, ponieważ piracka brać nie jest bezwzględną grupą rabusiów, a bardziej przedstawicielami społeczności dążącej do wolności, równości i wspólnoty. Mityczna Libertalia, która miała być niejako enklawą dla piratów, może inspirować do dziś. Książka jest również ciekawym punktem odniesienie co do stanu aktualnego na świecie i tego co dziś uważamy za wolność i czy dzisiejsze systemy władzy są aż tak bardzo inne od tych dawnych.

Ta publikacja jest dużo bardziej filozoficzna niż przypuszczałam, że będzie, ponieważ prowokuje pytania odnośnie sprawiedliwości społecznej i przebiegu oraz rozwoju rewolucyjnych idei. Piractwo jawi się jako alternatywa dla obowiązującego porządku świata i ukazuje jak grupy mogą funkcjonować, będąc zarządzane w zupełnie inny niż powszechnie obowiązujący sposób. Graeber pokusił się również o analizę tego jak te idee wpłynęły na późniejsze ruchy społeczne oraz na krytykę współczesnych struktur władzy.

,,Pirackie oświecenie albo prawdziwa Libertalia" jest inspirująca, autor niejako w nowy sposób redefiniuje i interpretuje historie piractwa ukazuje zarazem, jak pouczająca lekcją może być zrozumienie tamtych czasów, a wyciągnięte wnioski mogą zaprocentować we współczesności. 

Mnie ta książka zmusiła do zadania sobie pytań o granice wolności, naturę władzy i szanse na rewolucyjne zmiany we współczesnym społeczeństwie i przyznaje, że pytania równie co trudne to nieoczywista.