Pierwsza książka traktująca o codzienności bytowania żołnierzy podziemia antykomunistycznego po II wojnie światowej. Opowiemy o jednostkach działających w ramach obozu poakowskiego, narodowego, jak i stanowiących niezależne oddziały wojskowe.
Poznajemy ekstremalne warunki życia partyzantów, ich ubiór, wyżywienie, możliwości dbania o higienę osobistą i zdrowie. Gdzie kwaterowali, jak odpoczywali, jak wyglądały codzienne obowiązki oraz standardowy harmonogram dnia – co ciekawe, bardzo zbliżony do siebie w większości oddziałów.
Autor opisuje też problem dyscypliny w poszczególnych oddziałach. Nie omija niesubordynacji, grabieży czy uzależnienia od alkoholu – skupiając się na sposobie egzekwowania prawa przez dowódców i efektach walki o utrzymanie wojskowej karności w jednostce.
Unikatowa książka Stanisława Płużańskiego powstała w oparciu o bogaty materiał źródłowy: wywiady z żyjącymi żołnierzami, źródła archiwalne, wydane dokumenty i wspomnienia. Autorowi udało się przeprowadzić 14 rozmów z żyjącymi żołnierzami. Ich historia zaczyna się jeszcze w 1944 roku, koniec następuje dopiero w 1963 roku wraz ze śmiercią ostatniego z żołnierzy wyklętych Józefa Franczaka ps. „Lalek”.
Wydawnictwo: Fronda
Data wydania: 2021-02-17
Kategoria: Historyczne
ISBN:
Liczba stron: 366
Przeczytane:2021-07-07, Ocena: 5, Przeczytałem,
Ostatnie kilka/kilkanaście lat obfitowało w naprawdę liczną porcję badań historycznych dotyczących Żołnierzy Wyklętych. Masa odkrytych nowych dokumentów/śladów stała się podstawą do naprawdę licznych opracowań. Opisy działania antykomunistycznego podziemia są obiektem przeróżnych dyskursów historycznych, wywołując w społeczeństwie różnorakie emocje. Na temat konkretnych akcji/działań podejmowanych przez dane grupy wiemy więc całkiem sporo. Stosunkowo mało jest jednak wartościowych materiałów, które skupiałyby się na samym „życiu” żołnierzy i próbie przetrwania przez nich każdego kolejnego dnia.
To właśnie taka tematyka stała się podstawą książki autorstwa Stanisława Płużańskiego. Autor stara się tutaj skonfrontować czytelnika z masą codziennych problemów żołnierzy, które dla kogoś współczesnego mogą wydawać się dość trywialne. Całość treści opiera się zarówno na licznych materiałach pisanych, historycznych opracowaniach IPN, nowo odkrytych dokumentach oraz wywiadach z czternastką kombatantów (którzy chyba są najlepszym źródłem wiedzy na temat życia Wyklętych).
Książka składa się z dziesięciu rozdziałów, poruszających różnorakie kwestie psychologiczno-społeczne. Na samym wstępie autor przygotował krótkie, ale treściwe wprowadzenie, pozwalające na zapoznanie się z ogólnym zarysem oddziałów partyzanckich w Polsce po zakończeniu II Wojny Światowej. Tematyka kolejnych części książki jest bardzo rozbudowana i pozwala ona na dość szczegółowe zobrazowanie sobie funkcjonowania członków antykomunistycznego podziemia. Zostaje tutaj poruszona między innymi tematyka uzbrojenia/umundurowania, podstawowych warunków życia (w tym jakże przyziemnej higieny), zdobywania jedzenia, mobilności jednostek, zakwaterowania, relacji z ludnością cywilną, dyscypliny, dbania o morale żołnierzy, kończąc na konkretnych przykładach akcji i walk z wrogiem. Z całości tekstu maluje się obraz naprawdę trudnego „życia” (co najlepiej oddaje sam tytuł książki: Mróz, głód i wszy) i wielu poświęceń w imię wymarzonej lepszej przyszłości.
Cała recenzja na stronie: