Monte Cassino walki 2 Korpusu Polskiego.
Wawer Zbigniew

Tytuł książki jest dosyć zwodniczy, gdyż treść obejmuje tworzenie armii gen. Andersa i jej ruchy poprzedzające walki we Włoszech. Autor odwołuje się do ogromnej liczby źródeł - zarówno pisanych, jak i świadectw uczestników bitwy. Szerokie opracowanie historyczne tematu jest bardzo wymagające dla czytelnika, mnogość nazwisk, drużyn, kompanii, batalionów, terminów dziennych i godzinowych powoduje, że trzeba wytężać wyobraźnie przestrzenną by śledzić ruchy poszczególnych oddziałów, a także zwracać dużą uwagę na chronologię zarówno ogólnego rozwoju sytuacji, jak i współdziałania wojsk. Wawer przywraca pamięć o naszych bohaterach na zlekceważonym przez USA (za poduszczeniem ZSRR) froncie włoskim, nie czyni tego jednak z napuszeniem. Obraz jaki dostajemy jest do bólu realny, wręcz czuć pot, krew, proch i spaliny, słychać krzyki rannych i umierających na włoskiej ziemi - bohaterów, których Autor wymienia z nazwiska, pokazując jednostkowy trud, wiarę i nadzieję na wyzwolenie Ojczyzny. Poznajemy szczegóły pracy lekarzy, posługi kapłanów, zabezpieczenia logistycznego, wysiłki gońców, sanitariuszy, saperów i amunicyjnych. Widzimy błędne decyzje i założenia poczynione w poprzednich fazach bitwy. Lektura jawi się jak ta skrwawiona, górzysta okolica - posuwanie się naprzód jest trudne i wymaga wytrwałości. Normalny kraj czci swoich bohaterów. Na szczęście morze polskości wzbiera - szkoła im. Żołnierzy Wyklętych w Radzyniu Podlaskim, piękna tradycja historycznych opraw na meczach i wsparcie przez organizacje kibicowskie inicjatyw historycznych - jak chociażby Dnia Żołnierzy Wyklętych, uhonorowanie przez Kamila Stocha polskich lotników to tylko pierwsze z brzegu przykłady. Oszczercze filmy i książki zbierają złe recenzje, a Kuklińskiego można już nazywać bohaterem . Polacy chcą znać swoją historię i być wdzięczni tym, dzięki którym mogą żyć na polskiej ziemi we własnym kraju. W tym kontekście książka Wawera jest lekturą ważną - uczy, krzewi pamięć i raduje serce z każdym zdobywanym metrem frontu na włoskiej ziemi.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Książka została otrzymana z Klubu Recenzenta serwisu nakanapie.pl.

 

"Czerwone maki na Monte Cassino Zamiast rosy piły polską krew.

Po tych makach szedł żołnierz i ginął,

Lecz od śmierci silniejszy był gniew. Przejdą lata i wieki przeminą, 

Pozostaną ślady dawnych dni 

I tylko maki na Monte Cassino Czerwieńsze będą, 

bo z polskiej wzrosną krwi."

 

Bitwa o Monte Cassino (zwana także bitwą o Rzym) to w rzeczywistości cztery bitwy stoczone przez wojska alianckie z Niemcami, które miały miejsce w 1944 roku (17 stycznia - 19 maja 1944) w rejonie klasztoru na Monte Cassino. Bitwa ta jest uznawana za jedną z najbardziej zaciętych w czasie II wojny światowej.

Przyczyną walk była konieczność przełamania Linii Gustawa blokującej aliantom drogę na Rzym. 

 

Zbigniew Wawer w swojej monografii opisuje przebieg walk o Monte Cassino, w tym najbardziej szczegółowo walki 2 Korpusu Polskiego, dowodzonego przez generała Władysława Andersa, w czwartej bitwie o Monte Cassino. Autor pragnął ukazać wysiłek polskich żołnierzy, a także tragizm bitwy. Monografia napisana jest w oparciu o bogaty, doprawdy imponujący materiał źródłowy; dokumenty, relacje oraz rozmowy przeprowadzone z żołnierzami 2 Korpusu Polskiego. W publikacji odnajdziemy także liczne fotografie archiwalne, które dokumentują walkę, jak również przybliżają wygląd mundurów, uzbrojenia czy odznaczeń żołnierzy generała Andersa. Ciekawym dodatkiem do książki jest mapa, a dokładniej cztery mapy, znajdująca się za tylną okładką, która przedstawia działania bojowe jednostek 2 Korpusu Polskiego w czasie operacji "Honker". Mapy te zaczerpnięto z pracy płk. dypl. Henryka Piątkowskiego "Bitwa o Monte Cassino", która wydana została w Rzymie w 1945 roku. Autor tej pracy podczas walk 2 Korpusu Polskiego w maju 1944 roku był szefem sztabu 3 Dywizji Strzelców Karpackich. 

 

Publikacja pana Zbigniewa jest wyczerpującą pozycją, która przybliża walki o Monte Cassino. Książkę czyta się dobrze, ale wymaga ona skupienia i cierpliwości, gdyż liczba nazwisk, stopni, dat może przytłaczać. Myślę też, że prawdziwi miłośnicy, można wręcz powiedzieć że fanatycy bitw, walk z okresu II wojny światowej będą bardziej usatysfakcjonowani tą monografią. Będą też na pewno lepiej orientować się w opisywanych tu wydarzeniach. Dla kompletnego laika, jakim jestem ja, jeśli chodzi o walki o Monte Cassino, lektura ta była z jednej strony na pewno ciekawym doświadczeniem i sporym wyzwaniem, a z drugiej strony trochę mnie przytłoczyła i dlatego polecam jej lekturę, tak jak wspomniałam wcześniej, tym którzy pasjonują się historią, batalistyką, II wojną światową, jeśli nie czytasz na co dzień takiego typu literatury, to nie wiem czy ci się spodoba, ale decyzję jak zwykle pozostawiam Tobie. 

 

Nie jestem historykiem, nie wiem więc czy publikacja ta ma faktycznie jakieś wady, o których wspominali inni recenzenci, ja ich nie dostrzegłam. Była to ciekawa lektura, zachwycająca pod względem ilości źródeł, z których autor korzystał pisząc tę książkę. Dowiedziałam się sporo o jednej z najważniejszych i najbardziej krwawych bitew, a dokładniej pisząc czterech bitwach, w której Polacy odnieśli wielki sukces wraz z aliantami, a ich poświęcenie zapisało się na zawsze na kartach historii. 

 

"Czy widzisz ten rząd białych krzyży?

Tu Polak z honorem brał ślub! 

Idź naprzód -im dalej, im wyżej,

Tym więcej ich znajdziesz u stóp. 

Ta ziemia do Polski należy,

Choć Polska daleko jest stąd,

Bo wolność krzyżami się mierzy, 

Historia ten jeden ma błąd."

 

Na pewno warto po nią sięgnąć, ale jest to lektura dla odważnych, gotowych na wyzwania i cierpliwych czytelników. 

 

Za egzemplarz do recenzji dziękuję nakanapie.pl i NCK. 

(Kliknij aby rozwinąć opinię)