Akta Synodów Prowincjonalnych Jednoty Litewskiej 1638-1655
Marzena Liedke, Piotr Guzowski

Ocena: 0 (0 głosów)

Jako moment wprowadzenia reformacji w Wielkim Księstwie Litewskim wskazuje się rok 1553, czyli założenie przez Mikołaja Radziwiłła ,,Czarnego" pierwszego zboru ewangelickiego w Brześciu. Dopiero jednak po kolejnych kilku latach wykształciła się linia doktrynalna Kościoła ewangelickiego i w końcu zdominowały ją założenia kalwinizmu. Od trzeciej ćwierci XVI wieku pod względem organizacyjnym Kościół ewangelicko-reformowany w Rzeczypospolitej dzielił się na trzy samodzielne i równorzędne prowincje, zwane jednotami: Wielkopolskę, gdzie dominowała wspólnota braci czeskich doktrynalnie zbliżona do ewangelików reformowanych, Małopolskę oraz Wielkie Księstwo Litewskie.

Książka jest kontynuacją edycji akt synodalnych Jednoty Litewskiej z lat 1626-1637 (wydanych drukiem w 2011 roku), a ta z kolei nawiązywała do opublikowanych drukiem w Wilnie niemal sto lat wcześniej pierwszych zachowanych protokołów Jednoty z lat 1611-1625, opracowanych w ramach szeroko zakrojonego, acz zrealizowanego tylko w niewielkiej części projektu Monumenta Reformationis Polonicae et Lithuanicae. Książka nawiązuje też do pomnikowej edycji akt synodów różnowierczych w Polsce opracowanej przez Marię Sipayłło, która wszak nie zdążyła wydać archiwaliów odnoszących się do Wielkiego Księstwa Litewskiego.