Alice Munro nie żyje

Zmarła Alice Munro, kanadyjska powieściopisarka, laureatka Nagrody Nobla w dziedzinie literatury z roku 2013. 

13 maja 2024 roku zmarła Alice Munro – informuje „The Globe and Mail' oraz "Gazeta Wyborcza". Według informacji podanych przez media, śmierć pisarki miała potwierdzić jej najbliższa rodzina.

Alice Munro była jedną z najistotniejszych figu kanadyjskiej literatury współczesnej. urodziła się 10 lipca 1931 roku w Wingham w Kanadzie. Studiowała na Uniwersytecie w Zachodnim Ontario, w 2009 roku otrzymała Międzynarodową Nagrodę Bookera, a cztery lata później - Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury.

Munro istotna była nie tylko dla obywateli Kanady. Jej twórczość szerokim echem odbiła się w Europie, w tym także i w Polsce, choć odkryta została dość późno – Taniec szczęśliwych cieni, debiutancki zbiór opowiadań, które pisarka stworzyła w 1968 roku, w Polsce pojawił się dopiero na początku lat dwutysięcznych.

Pierwsze teksty Munro zaczęła pisać bardzo wcześnie. Zadebiutowała na antenie lokalnego radia, gdzie zaprezentowała jeden ze swoich pierwszych utworów. Później pojawił się Taniec szczęśliwych cieni – choć był to zbiór debiutancki, został dostrzeżony i uhonorowany nagrodą gubernatora generalnego Kanady.

Wysoko oceniono także powieść Uciekinierka – jak pisała nasza recenzentka, proza Munro to pisarstwo tętniące życiem – toczącym się z dala od miejskiego zgiełku, zwyczajnym, wypełnionym krzątaniną wokół spraw osobistych i rodzinnych. W nowelach zebranych w tomie zatytułowanym Uciekinierka swoje życie rozpozna każda kobieta. Ich pierwszoplanowymi postaciami uczyniła bowiem Munro kobiety – różnych stanów i profesji. Szukające szczęścia, zmagające się z samotnością i samymi sobą. Dokonujące, zdawałoby się, dziwnych wyborów, pod wpływem chwili i bez szczególnych emocji. Próbujące zmienić swoje życie, ale przede wszystkim zrozumieć siebie i odkryć swoje uczucia. 

Ale to proza nie tylko dla kobiet. Recenzenci zawsze podkreślali, że mężczyznom proza ta pomoże lepiej zrozumieć kobiety, żony, matki czy córki. Opowiadania Munro pokazywały, że w gruncie rzeczy i mimo dzielących nas różnic, wszyscy – i kobiety, i mężczyźni – jesteśmy bardzo podobni: zarazem odważni i absurdalni, idealni i realni, w równym stopniu uczynieni z pragnień i wyobraźni, jak i z ciała i kości.

W kolejnych latach publikowała nowe historie, jednocześnie łącząc pisanie z domowymi troskami. W latach 1951-1972 była żoną Jamesa Munro, którego poznała jeszcze w trakcie studiów. Po latach małżonkowie przeprowadzili się do Victorii, gdzie otworzyli działającą do dziś księgarnie. W 1971 roku Munro wydała książkę Dziewczęta i kobiety, opowieść skupiającą się na wchodzeniu w dorosłość i poznawaniu seksualności przez główną bohaterkę, Del Jordan.

Książki Alice Munro przetłumaczono na ponad 20 języków. Ostatnią książką opublikowaną przez Munro było Drogie życie, w Polsce wydane w 2013 roku. 

Po otrzymaniu Nagrody Nobla Alice Munro nie wydała już żadnej książki i wycofała się z życia publicznego. Bardzo dużo szczęścia miał polski dziennikarz, Michał Nogaś, który bardzo długo szukał jej śladów w Ontario. Gdy niemal zrezygnował, udało mu się spotkać noblistkę zupełnym przypadkiem, w kawiarni. O tym, co się stało później, przeczytamy w książce Z niejednej półki.

W 1972 roku Munro wzięła rozwód z Jamesem. Mieli cztery córki: Sheilę, Catherinę (zmarłą dzień po urodzeniu), Jenny oraz - najmłodszą z nich - Andreę. W 1976 pisarka wyszła za mąż ponownie - tym razem za kartografa i geografa, Geralda Fremlina, którego poznała wiele lat wcześniej. Z Fremlinem przeprowadziła się na farmę w Clinton w Ontario, gdzie mieszkali aż do śmierci mężczyzny w 2013 roku. 

W 2009 roku pisarka ujawniła, że walczyła z nowotworem. Ze względu na chorobę serca, poddała się także operacji bajpasów wieńcowych. Jak podawały media, w ostatnich latach pisarka cierpiała na postępującą demencję, co uniemożliwiało jej tworzenie.

fot. materiały prasowe wydawcy