Gabriela Zapolska

Gabriela Zapolska - biografia, życie i twórczość

Gabriela Zapolska, a właściwie Maria Gabriela Janowska z domu Piotrowska, spod herbu Korwin, urodziła się 30 marca 1857 roku w Podhajcach, zmarła 17 grudnia 1921 roku we Lwowie. Ojciec kobiety był majętnym ziemianinem, a matka tancerką baletową. Zapolska napisała mnóstwo dzieł literackich, a jej życie do dzisiaj przyciąga naszą uwagę. Była wyjęta spod ram norm społecznych, prawdziwa skandalistka. 

Gabriela Zapolska – pierwsze małżeństwo i początki kariery 

Kobieta miała 24 lata, gdy wyszła za mąż za porucznika Konstantego Śnieżko-Błockiego. Jednak nie był to szczęśliwy związek, Maria zostawiła mężczyznę w 1881 roku, po czym trafiła do klasztoru, by tam oczekiwać unieważnienia małżeństwa. Udało jej się jednak wymknąć dzięki podrobionym, na nazwisko Gabriela Zapolska, dokumentom. W Wiedniu urodziła dziecko Konstantego, które zmarło zaraz po porodzie. Autorka przestała też mieć kontakt z rodziną, która się jej wyrzekła. 

Przez jakiś czas Zapolska grała w różnych teatrach, we Lwowie, Warszawie, czy Krakowie. Z karierą aktorską wiązała przyszłe życie. W 1889 roku udała się do Francji, a konkretniej do Paryża, gdzie zdobyła liczne znajomości w artystycznym światku. Przez pięć lat występowała w paryskim teatrze, jednak nie udało jej się zyskać sławy. Po powrocie do kraju odniosła mały sukces i została zaangażowana do przedstawienia wystawianego w krakowskim teatrze. 

Gabriela Zapolska – dalsze życie artystki

Zapolska ponownie wyszła za mąż za dużo młodszego od siebie malarza Stanisława Janowskiego. Wspólnie osiedli we Lwowie. Kobieta miała niespokojne, krnąbrne usposobienie, przez co ciężko jej było się podporządkować dyrektorom teatrów. Występowała więc we własnym przybytku na własnych zasadach. Kilka lat później otworzyła w Krakowie szkołę aktorską, a potem Teatr Niezależny Gabrieli Zapolskiej. Jej drugie małżeństwo rozpadło się po dziesięciu latach. Była członkinią komisji artystycznej Teatru Premier, a także współpracowała ze znanymi teatrami. Kilka ostatnich lat życia spędziła w willi na Łyczakowie. Zmarła w 1921 roku, została pochowana w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Łyczakowskim.

Gabriela Zapolska – twórczość

Zapolska pisała przez większą część swojego życia. Była płodną pisarką, co pozwalało jej się utrzymać samodzielnie. W sumie napisała czterdzieści jeden sztuk teatralnych, dwadzieścia trzy powieści, ponad sto siedemdziesiąt opowiadań i dwieście pięćdziesiąt prac dziennikarskich. Najbardziej znanym dziełem jest jej komedia satyryczna: Moralność Pani Dulskiej, która opowiada historię obłudnej kobiety, chcącej utrzymać dobre pozory. Jedną z najsłynniejszych adaptacji dzieła jest ta, wyreżyserowana przez Tomasza Zygadło w 1992 roku. Inną fantastyczną komedią autorki jest Ich czworo, które również doczekało się zapisu spektaklu w ramach Teatru Telewizji. Jeśli chodzi o prozę Zapolskiej to wsławiła się ona powieściami takimi jak: Kaśka Kariatyda, Sezonowa miłość, czy Córka Tuśki. 

Zapolską fascynował naturalizm i w tym nurcie pisała najczęściej. Była doskonałą obserwatorką, a cytaty z jej dzieł są błyskotliwe i idealnie wytykają przywary ludzkiej natury.